Wielopoziomowe systemy magazynowe – optymalny sposób na brak przestrzeni

Zmiana nawyków zakupowych klientów sklepów internetowych, a tym samym wzrost zapotrzebowania na realizację wysyłek w czasie 24 godzin, a nawet w dniu złożenia zamówienia, spowodowało przekształcenie magazynów i centrów dystrybucyjnych w platformy logistyczne umożliwiające zagwarantowanie krótkich terminów dostaw. Wymusza to konieczność maksymalnego zbliżenia magazynów do odbiorców składowanych w nich produktów, co z kolei wpływa na ograniczenie wolnej przestrzeni magazynowej w pobliżu dużych miast. Aby poradzić sobie w obliczu tak skomplikowanej sytuacji, przedsiębiorcy coraz chętniej sięgają po nowe modele konstrukcji magazynu, jakim są wielopoziomowe systemy magazynowe.

W niniejszym artykule analizujemy zalety i wady tego rodzaju systemów logistycznych jako sposobu pełnego wykorzystania przestrzeni magazynu, zarówno jego powierzchni, jak i wysokości.

Charakterystyka i sposób działania wielopoziomowych systemów magazynowych

Platformy logistyczne to obszary, w których prowadzone są czynności związane z transportem i dystrybucją towarów na szczeblu krajowym i międzynarodowym. Ich użytkownicy mogą zlecić realizację szeregu usług, takich jak: magazynowanie, zamawianie załadunku lub usługi firm pomocniczych (warsztaty, restauracje, firmy zarządzające, doradcze itp.).

Wielopoziomowe systemy magazynowe stanowią jeden z wariantów rozwoju platform logistycznych. Są to obiekty magazynowe budowane w systemie wielopiętrowym. Każde piętro pełni funkcję niezależnego magazynu, ponieważ posiada własne doki przeładunkowe dostępne dla samochodów dostawczych i ciężarowych za pośrednictwem specjalnie przystosowanych ramp. Każdy poziom tego systemu może obsługiwać innego klienta, gwarantując niezależność funkcjonowania i eliminując ryzyko błędów.

Są to innowacyjne, zazwyczaj projektowane na zamówienie obiekty logistyczne. Na ogół znajdują się w pobliżu ważnych ośrodków miejskich, w których brakuje wolnych magazynów umożliwiających dotrzymanie krótkich terminów dostaw. Pośród przykładów tego rodzaju wielopoziomowych magazynów można wymienić magazyny firmy Amazon w Seattle, magazyny IKEA w Paryżu czy też obiekt budowany obecnie w Barcelonie na zlecenie operatora logistycznego DSV.

Wielopoziomowe systemy magazynowe – odpowiedź na aktualne problemy z dystrybucją towarów

Rynek nieruchomości logistycznych to jeden z najbardziej dynamicznych sektorów pod względem zawieranych transakcji obejmujących zarówno sprzedaż, jak i najem magazynów. Jak podaje międzynarodowa firma doradcza Cushman & Wakefield w 2019 r. całkowite zasoby powierzchni magazynowej w Polsce przekroczyły 18,6 mln m², co jest odzwierciedleniem stale rosnącego popytu, dzięki któremu wysokość inwestycji na rynku magazynowym wyniosła 1,4 mld EUR.

Rozwój logistyki e-commerce utrzymuje wysokie zapotrzebowanie na magazyny wokół głównych aglomeracji, a jednocześnie węzłów logistycznych kraju (Górny Śląsk, Warszawa, Wrocław, Trójmiasto). Ponadto centra logistyczne obsługujące sklepy internetowe potrzebują więcej przestrzeni od obiektów działających na rzecz sklepów stacjonarnych ze względu na masowe wysyłki drobnych zamówień, intensywną obsługę zwrotów oraz konieczność zachowania bezpośredniego dostępu do ładunków w celu terminowej realizacji dostaw.

W Stanach Zjednoczonych tendencja ta zadomowiła się już na dobre. Według danych CBRE w ciągu ostatnich pięciu lat dostępność małych magazynów, o powierzchni do 36 500 m², zlokalizowanych w pobliżu obszarów miejskich, zmniejszyła się o 4%. Na rynku amerykańskim dochodzi do tego bardzo ograniczona aktywność deweloperów w sektorze budowy nowych magazynów (wzrost zaledwie o 1% od roku 1990) z uwagi na większą opłacalność inwestycji takich jak obiekty handlowe czy mieszkalne. W związku z ograniczeniem podaży i stałym wzrostem popytu, w latach 2014–2019 ich ceny zakupu i najmu małych magazynów wzrosły o 30%.

Nic dziwnego zatem, że niektóre wiodące firmy decydują się na budowę wielopoziomowych systemów magazynowych jako alternatywy wobec deficytu tradycyjnych hal magazynowych.

Zalety korzystania z wielopoziomowych systemów magazynowych

W obliczu ograniczenia dostępu oraz wzrostu kosztów najmu i zakupu powierzchni magazynowych wielopoziomowe systemy magazynowe przynoszą szereg wyraźnych korzyści:

• Magazyny wielopoziomowe umożliwiają lepsze wykorzystanie powierzchni magazynowej na obszarach gęsto zaludnionych, a strategiczna lokalizacja pozwala sprostać wyzwaniom transportu na etapie ostatniej mili w sposób zapewniający utrzymanie płynności finansowej oraz ograniczenie kosztów.
• Dostępność doków załadunkowych i rozładunkowych na każdym piętrze obiektu zapewnia większą płynność przyjęć i wydań ładunków w każdym magazynie.
• W jednym obiekcie mogą znajdować się magazyny różnych przedsiębiorstw, ponieważ jego poszczególne poziomy działają niezależnie od siebie. W przypadku logistyki 3PL możliwe jest wyspecjalizowanie każdego magazynu w zakresie obsługi towarów danego typu lub określonego odbiorcy, przy zachowaniu jednakowej sprawności operacyjnej.
• Wielopoziomowe systemy magazynowe to relatywnie nowe rozwiązanie. W trakcie ich projektowania i budowy wykorzystywane są innowacyjne technologie, które zwiększają efektywność energetyczną obiektu oraz podwyższają trwałość instalacji, przyczyniając się do jej bezawaryjnej eksploatacji.

Trudności związane z użytkowaniem magazynów wielopoziomowych

Zależnie od analizowanego kryterium, korzystanie z wielopoziomowych systemów magazynowych może wiązać się z trudnościami uniemożliwiającymi lub ograniczającymi masowe wdrażanie tych rozwiązań w działalności logistycznej:

• W Europie oferta w zakresie gotowych wielopoziomowych systemów magazynowych jest bardzo ograniczona. Większość projektów to obiekty logistyczne realizowane „pod klucz”– opracowywane dla danego klienta, stosownie do jego potrzeb.
• Istotną przeszkodą dla szybkiego rozwoju tego typu projektów może być brak odpowiednich regulacji prawnych. Konieczne jest stworzenie ujednoliconych i szczegółowych przepisów normalizujących budowę magazynów wielopoziomowych (między innymi w zakresie ochrony przeciwpożarowej regałów lub bezpieczeństwa fundamentów obiektu). Kolejnym utrudnieniem mogą być regulacje w zakresie zagospodarowania przestrzennego miast oraz istniejąca infrastruktura drogowa, ponieważ budowa magazynu na danym obszarze wiąże się zazwyczaj ze zwiększeniem natężenia ruchu, szczególnie pojazdów ciężarowych.
• Budowa wielopoziomowych systemów magazynowych jest zazwyczaj droższa niż budowa konwencjonalnych magazynów. Konstrukcja obiektu tego typu wymaga wielu wzmocnień, nie tylko w strefach składowania na poszczególnych kondygnacjach, ale także w obszarach załadunku i rozładunku. Rampy muszą przenieść obciążenia związane z intensywnym ruchem samochodów ciężarowych, a małe samochody dostawcze muszą mieć bezpieczny i łatwy dostęp do górnych kondygnacji, ponieważ właśnie tam są zazwyczaj zlokalizowane punkty, w których są one obsługiwane.

Wysokość – sposób na zwiększenie pojemności obiektu

Jednym z najczęściej stosowanych sposobów na zwiększenie pojemności magazynu w przypadku braku możliwości poszerzenia jego powierzchni jest obecnie rozbudowa obiektu wzwyż. Optymalne rozwiązanie zawsze zależy od charakterystyki składowanych produktów, liczby pozycji asortymentowych oraz natężenia obiegu ładunków w magazynie. Najczęściej stosowane są dwa rozwiązania:

Montaż pomostów lub podestów w magazynach konwencjonalnych

Instalacja podestu lub pomostów magazynowych opiera się na tej samej zasadzie, co budowa wielopoziomowych platform logistycznych. Są one jednak montowane w ramach jednej i tej samej instalacji, czyli jednego magazynu podzielonego na kilka poziomów. Oznacza to, że każdy poziom korzysta z tych samych doków załadunkowych i rozładunkowych, dlatego wysokość instalacji i liczba jej kondygnacji ma znaczący wpływ na czas realizacji czynności kompletacyjnych i wysyłki towaru. Dzieje się tak dlatego, że transport produktów z wyższych poziomów do strefy konsolidacji lub wysyłki trwa dłużej, ponieważ znajdują się one na innym poziomie.

Pomosty i podesty są montowane głównie w przypadku obsługi bardzo zróżnicowanego asortymentu, do którego konieczny jest bezpośredni dostęp.

Budowa magazynów samonośnych

W magazynach samonośnych to regały stanowią konstrukcję nośną instalacji. Najczęściej projekty tego typu są wyposażone w regały paletowe obsługiwane przez układnice. Coraz większą popularność zyskują także rozwiązania w postaci regałów wjezdnych z automatycznym systemem Pallet Shuttle. Automatyczne systemy składowania umożliwiają budowę magazynów samonośnych o wysokości powyżej 40 metrów z zapewnieniem wysokiej efektywności i bezpieczeństwa przepływu ładunków.

Automatyzacja procesów w magazynie pozwala na osiągnięcie dodatkowych korzyści z możliwości budowy wysokich obiektów, ponieważ układnice mogą obsługiwać zdecydowanie wyższe regały niż wózki widłowe kierowane przez operatora.

Czy wielopoziomowe systemy magazynowe to przyszłość logistyki w aglomeracjach i obszarach miejskich?

Ze względu na coraz większe zagęszczenie zabudowy na terenach przemysłowych w miastach wielopoziomowe systemy magazynowe stanowią doskonałe rozwiązanie umożliwiające organizację magazynów i centrów dystrybucyjnych m.in. dla firm z branży e-commerce. Jest to jednak alternatywa, która wciąż nie jest rozwiązaniem stosowanym powszechnie.

Wynika to głównie z faktu, że planowanie magazynu wielopoziomowego jest złożonym procesem, a w jego trakcie należy mieć na uwadze szereg uwarunkowań, zarówno wewnętrznych, przykładowo organizację intralogistyki firmy, liczbę składowanych pozycji asortymentowych czy poziom rotacji, jak i zewnętrznych takich jak miejski plan zagospodarowania przestrzennego, infrastruktura drogowa czy obowiązujące na danym obszarze przepisy budowlane.

Jeżeli w Twoim magazynie brakuje miejsca, skontaktuj się z nami. Nasi eksperci przeanalizują obecną sytuację i zaproponują możliwe do zastosowania i dostosowane do potrzeb Twojej działalności rozwiązania w zakresie rozbudowy Twojej instalacji wzwyż.