Logistyka humanitarna i łańcuch dostaw

Gdy dochodzi do klęski żywiołowej, pandemii lub konfliktu zbrojnego, skuteczne zarządzanie logistyką humanitarną może złagodzić skutki zdarzenia.

Logistyka humanitarna – co to jest i jak działa?

Logistyka humanitarna to proces koordynowania składowania, transportu i dostarczania pomocy dotkniętym katastrofą ludziom i zwierzętom. Obejmuje planowanie, zaopatrzenie i wysyłkę najpotrzebniejszych materiałów, a także transfer personelu medycznego i ratowników, czy też wdrożenie środków bezpieczeństwa i higieny pracy. Dąży do zaspokojenia podstawowych potrzeb ofiar, szczególnie w zakresie zapewnienia im pożywienia, schronienia oraz opieki medycznej.

Szybka i skuteczna dystrybucja środków ma kluczowe znaczenie, ponieważ w logistyce humanitarnej opóźnienie wynoszące kilka godzin czy dni może zaważyć na życiu lub śmierci. Logistyka humanitarna jest prowadzona nie tylko na terenach objętych wojną lub dotkniętych katastrofami żywiołowymi, ale stanowi również część codziennej działalności organizacji czy szpitali. Jako przykład może posłużyć logistyka przeszczepu organów, istny wyścig z czasem, którego stawką jest przeżycie pacjenta.

Logistyka humanitarna vs. komercyjna

Chociaż do ich realizacji wykorzystuje się podobne narzędzia, logistyka humanitarna i komercyjna charakteryzują się innymi cechami i mają odmienne cele. Logistyka komercyjna dąży do maksymalnego zwiększenia wydajności transportu towarów i zaspokojenie potrzeb klientów, logistyka humanitarna z kolei często ponosi straty i ma charakter wolontariacki, charytatywny czy rządowy. Jej głównym celem jest sprawne dostarczanie pomocy poszkodowanym, ewakuowanie ich w bezpieczne miejsce, zapewnienie im pożywienia i schronienia do momentu zakończenia sytuacji kryzysowej.

Logistyka humanitarna i komercyjna różnią się także stopniem przewidywalności i złożoności. Choć popyt na towary jest zmienny, a dyrektorzy łańcucha dostaw muszą być przygotowani na to, by im sprostać, to reagowanie na katastrofy takie jak powodzie, erupcje wulkaniczne, napaści zbrojne wiążą się z ogromną nieprzewidywalnością. Zespoły działające w tym zakresie muszą być odpowiednio zorganizowane i przygotowane, aby móc podjąć działania we właściwym miejscu i czasie.

Etapy logistyki humanitarnej

Zasadniczo logistyka humanitarna składa się z trzech etapów, mając na celu szybkie i skuteczne zapewnienie pomocy:

• Zarządzanie popytem. Należy dysponować odpowiednią ilością zasobów na wypadek wszelkich zdarzeń i przechowywać je w dobrym stanie. Prognozowany poziom zapasów okazał się niewystarczający podczas pandemii COVID-19, która spowodowała znaczący niedobór medycznych środków ochrony takich jak maseczki.
• Dystrybucja pomocy. Sieć umożliwiająca wymianę informacji o potrzebnych na wypadek katastrofy przedmiotach pozwala na szybsze ich zgromadzenie. Dzięki temu banki krwi powiadamiają o braku poszczególnych grup krwi.
• Przygotowanie planu wsparcia. Zaleca się wyznaczyć trasy ratunkowe i drogi dojazdowe dla pomocy humanitarnej przed wystąpieniem sytuacji kryzysowej. Dzięki temu specjaliści, żywność i leki mogą dotrzeć do celu w najkrótszym możliwym czasie i bez zbędnego ryzyka.

Wyzwania związane z logistyką humanitarną

Logistyka humanitarna mierzy się z wieloma wyzwaniami. Są to m.in. kwestie takie jak dostęp do odległych obszarów, utrzymanie łańcucha chłodniczego, dostarczanie produktów w przystępnych cenach i zarządzanie odprawą celną.

W kontekście ekonomicznym w sytuacjach kryzysowych często występują wahania rynku i wzrost cen, które mogą utrudnić pozyskanie lekarstw lub szczepionek. Transport odgrywa również kluczową rolę w przypadku solidarnych łańcuchów dostaw. Przykładowo, agencje humanitarne musiały wyznaczyć alternatywne trasy, gdy w 2021 roku jeden z największych statków na świecie utknął w Kanale Sueskim.

Koszty wysyłki materiałów, zapotrzebowanie na wyspecjalizowany personel techniczny i utrzymanie kontaktu z ofiarami to kolejne wyzwania, z którymi musi mierzyć się logistyka humanitarna. Ponadto bezpieczeństwo odgrywa jedną z najważniejszych ról. Podejmowanie działań w obszarach objętych konfliktem zbrojnym może wiązać się z trudnościami w zakresie dotarcia pomocy, a także dostępności zespołów medycznych i ratunkowych.

Łańcuch dostaw logistyki humanitarnej

O ile logistyka komercyjna opiera się zazwyczaj na danych historycznych służących sporządzaniu prognozy popytu, logistyka humanitarna często mierzy się z nieznanym, a wymiar zdarzenia odkrywa się w momencie docierania pomocy na miejsce.

W związku z tym logistyka humanitarna potrzebuje bardziej reaktywnego i elastycznego podejścia, aby móc stawić czoła znacznej niepewności i złożoności łańcuchów dostaw. Dlatego tego typu operacje często wymagają skoordynowanej współpracy kilku podmiotów, m.in. rządów, organizacji pozarządowych, organów międzynarodowych, sektora prywatnego, a także prywatnych darczyńców.

Dobre praktyki w logistyce humanitarnej

Organizacje takie jak UNHCR, urząd ONZ ds. uchodźców, wskazują na kilka kluczowych działań mających na celu zarządzanie logistyką podczas kryzysów humanitarnych:

• Optymalizacja planowania. Aspekt ten jest niezwykle ważny w przypadku obszarów, gdzie możliwość reagowania na kryzysy lub niespodziewane zdarzenia jest ograniczona.
• Specjalistyczne szkolenia. Nabycie wiedzy na temat reagowania kryzysowego, pracy w schroniskach i placówkach dla uchodźców i zajmujących się żywnością czy zasobami ludzkimi może być przydatne w tego typu sytuacjach.
• Zabezpieczenie obszarów działania. Zespoły transportowane do obszarów objętych konfliktem lub katastrofą naturalną muszą przestrzegać ustalonych dyrektyw bezpieczeństwa.
• Skonsolidowanie łańcucha dostaw. Aby zapewnić jak najlepszą reakcję na zdarzenie, należy dysponować zapasem produktów pierwszej potrzeby i wystarczającą liczbą samochodów do ich dystrybucji. W tym celu należy nawiązać współpracę z kilkoma partnerami.

Intralogistyka – sojuszniczka logistyki humanitarnej

Poza skupieniem się na transporcie, dysponowanie sprawną logistyką przyczynia się do szybszego transferu zasobów do ludzi dotkniętych trudnymi okolicznościami. I tak np. francuski oddział Czerwonego Krzyża podjął decyzję o zautomatyzowaniu swojego magazynu znajdującego się w Pantin, na północ od Paryża, aby umożliwić masowe wejścia i wyjścia produktów pierwszej potrzeby ze swoich obiektów.

Jeśli chcesz usprawnić swoją logistykę, specjaliści Mecaluxu Ci w tym pomogą. Opracowaliśmy własny system, aby zwiększyć wydajność magazynów manualnych i automatycznych. Każdego dnia korzystają z niego setki naszych klientów. Skontaktuj się z nami – doradzimy Ci w zakresie tego i wielu innych rozwiązań magazynowych.