Operator logistyczny – zadania i wyzwania

Rosnąca popularność handlu elektronicznego i duża złożoność procesów zachodzących w obrębie łańcucha dostaw spowodowała, że z roku na rok przybywa firm, które zarządzanie logistyką powierzają podmiotom wyspecjalizowanym w tym zakresie.

W dzisiejszym artykule przedstawimy w pierwszej kolejności charakterystykę operatora logistycznego i jego działalności, a następnie przeanalizujemy zalety i wady korzystania z jego usług. Na koniec przyjrzymy się aktualnym trendom przemian w branży i szczegółowo omówimy kilka najnowocześniejszych rozwiązań.

Kim jest operator logistyczny?

Zgodnie z definicją operatorzy logistyczni to firmy działające na odcinku łańcucha między dostawcą produktów (zleceniodawcą usług logistycznych) a jego klientami końcowymi, czyli nabywcami produktów transportowanych i/lub składowanych przez operatora.

Infrastruktura i sposób organizacji operatora zależą od rodzaju świadczonych przez niego usług. Firmy działające na poziomie krajowym będą funkcjonować inaczej niż te obsługujące międzynarodowe łańcuchy dostaw. Sposób działania operatora zależy od jego wielkości, którą mierzymy liczbą posiadanych centrów dystrybucji.

Zadania operatora logistycznego

Operatorzy logistyczni pełnią różne funkcje w łańcuchu dostaw. Do najważniejszych z nich należą:

• Zarządzanie magazynem – obsługa towarów w obrębie magazynu.
• Kompletacja – wszystkie etapy kompletacji i przygotowania zamówień, w tym etykietowanie oraz pakowanie.
• Dzierżawa przestrzeni magazynowej – naliczana na różne sposoby (za metr sześcienny, jednostkę, masę, procentowo od deklarowanej wartości towarów itp.).
• Transport i dystrybucja produktów – zarządzanie flotą transportową obsługującą całą sieć dystrybucji, począwszy od magazynu, na tzw. ostatniej mili kończąc. Istnieją też firmy specjalizujące się wyłącznie w transporcie na pewnym etapie.
• Zarządzanie zapasami – szczegółowa kontrola poziomu stanów magazynowych zleceniodawców.

Rodzaje operatorów logistycznych – od 1PL do 5PL

Wyróżniamy kilka rodzajów operatorów logistycznych zależnie od etapu łańcucha dostaw, na którym działają. W przedstawionej poniżej klasyfikacji najczęściej stosuje się angielską nazwę Party Logistics (dostawca usług logistycznych). Mamy zatem:

• 1PL (First Party Logistics) – firmy przewozowe zajmujące się dystrybucją produktów zleceniodawcy. To podstawowy poziom podwykonawstwa – firma przewozowa opłaca kierowców, utrzymuje flotę pojazdów i nimi zarządza. W tym przypadku zleceniodawca dysponuje własnym, odpowiednio wyposażonym magazynem.
• 2PL (Second Party Logistics) – oprócz transportu operator logistyczny zajmuje się również magazynowaniem towaru. Tego rodzaju firmy oferują standardowe usługi magazynowe i transportowe, ale to zleceniodawca organizuje flotę i zarządza przepływem materiałów. Zazwyczaj są to operatorzy logistyczni o zasięgu krajowym.
• 3PL (Third Party Logistics) – operatorzy logistyczni świadczą pełną gamę usług, czyli zapewniają zaplecze techniczne oraz zajmują się zarządzaniem i organizacją zadań związanych ze składowaniem i transportem. Operatorzy 3PL oferują usługi dostosowane do potrzeb zleceniodawców, dlatego zazwyczaj wymagają zawarcia długoterminowych umów.
• 4PL (Fourth Party Logistics) – operatorzy zajmujący się optymalizacją łańcucha dostaw. Jako że operatorzy 3PL zajmują się zarządzaniem zasobami, a 4PL świadczą usługi doradztwa w tym zakresie, podmioty te zazwyczaj ściśle ze sobą współpracują.
• 5PL (Fifth Party Logistics) – świadczą usługi typowe dla 3PL, dysponując przy tym doświadczeniem w zarządzaniu oraz technologią charakterystyczną dla 4PL. Mogą zatem zajmować się kompleksowym zarządzaniem łańcuchem dostaw. Ponadto specjalizują się w optymalizacji złożonych procesów jak np. przepływy w handlu elektronicznym.

Zalety i wady współpracy z operatorem logistycznym

Przed podjęciem decyzji o powierzeniu zarządzania logistycznego zewnętrznej firmie warto zastanowić się, jakie przyniesie to korzyści i jakich przysporzy komplikacji dla prowadzonej przez nas działalności:

Korzyści dla zleceniodawcy

• Ujednolicenie kosztów logistycznych dzięki większej wydajności i elastyczności.
• Redukcja stanów magazynowych i dokładniejsza identyfikowalność towarów.
• Skuteczniejsza obsługa logistyczna przy znacznych wahaniach popytu.
• Wyższa jakość oferowanych usług logistycznych dzięki powierzeniu ich specjalistom.

Wady outsourcingu logistyki

• Utrata bezpośredniej kontroli nad procesami logistycznym – w obszarze kluczowym dla prawidłowego funkcjonowania przedsiębiorstwa.
• Ryzyko powstania wysoce zależnych relacji pomiędzy operatorem logistycznym a zleceniodawcą.

Outsourcing logistyki ma duży wpływ na dalsze zarządzanie przedsiębiorstwem, dlatego niezbędna jest gruntowna analiza wszystkich aspektów współpracy z danym operatorem logistycznym, jak również określenie rygorystycznych kryteriów wyboru.

Aktualne trendy przemian w sposobie pracy operatorów logistycznych

W dalszej części artykułu omawiamy najważniejsze z nich:

Trend: koncepcja „agile" jako strategiczny czynnik w zarządzaniu łańcuchem dostaw

Zarówno zleceniodawcy, jak i operatorzy logistyczni dążą do redukcji kosztów operacyjnych związanych z zarządzaniem łańcuchem dostaw. Mimo to presja na obniżenie kosztów nie powinna ograniczać możliwości zdecydowanej reakcji na zmiany rynkowe. Jest to szczególnie istotne, gdy z jednej strony chcemy ograniczyć poziom zapasu minimalnego, a z drugiej dotrzymywać coraz krótszych terminów dostawy.

Rozwiązanie: zacieśnienie współpracy między operatorem i zleceniodawcą

Możliwe są dwa podejścia:

• Integracja systemów logistycznych i współdzielenie danych między klientem i operatorem. Z danych przedstawionych w opracowaniu 2019 Third-Party Logistics Study wynika, że 30% klientów podejmuje decyzję o rozwiązaniu umowy z operatorem logistycznym w razie problemów na tym polu.
• Konieczność wprowadzenia wielofunkcyjnych i elastycznych rozwiązań gwarantujących możliwość dostosowania do wymagań klienta. Dlatego operatorzy starają się łączyć regały paletowe z regałami półkowymi i akumulacyjnymi systemami magazynowymi. Ma to na celu lepsze wykorzystanie wolnej przestrzeni bez negatywnego wpływu na dostępność poszczególnych lokalizacji.

Trend: handel elektroniczny jako ciągłe wyzwanie dla operatorów logistycznych

Jeden ze szczytów aktywności w logistyce podyktowany wzrostem zamówień internetowych trwa nieprzerwanie od Black Friday, poprzez święta Bożego Narodzenia, aż do końca stycznia (ze względu na obsługę zwrotów).

W 2020 r. branża e-commerce przeżywała rozkwit, a zatem „szczyt paczkowy" również był rekordowy. Firmy potrafiły wówczas obsłużyć o 50-70% zamówień więcej. Liczba wysyłek u niektórych operatorów sięgała 4 mln w ciągu jednego dnia.

W logistyce e-commerce, a zwłaszcza w handlu detalicznym, wzrosty popytu pojawiają się nie tylko pod koniec roku, ale też okresowo przy wielu innych okazjach (Walentynki, Dzień Matki, początek roku szkolnego, wyprzedaże, promocje itd.). Dlatego właśnie operatorzy logistyczni muszą dostosować swoje usługi do zmiennego zapotrzebowania.

Rozwiązanie: automatyzacja celem zapewnienia sprawniejszej obsługi złożonego przepływu towarów

Wzrost liczby pozycji asortymentowych (SKU) i konieczność obsługi jednostek ładunkowych o różnych rozmiarach zmuszają operatorów logistycznych do modernizacji systemów magazynowych. Przykładem jest renomowana firma Luís Simões.

Ten dostawca usług logistycznych zarówno w swoim centrum dystrybucyjnym w Guadalajarze (Hiszpania), jak i w magazynie w Loures (Portugalia), postawił na rozwiązania umożliwiające przyspieszenie pracy. Luís Simões wyposażył swoje centra w systemy usprawniające obsługę ładunków – automatyczny system Pallet Shuttle z wózkami wahadłowymi i system transportu jednoszynowego. Ponadto wszystkie strefy magazynu są połączone systemem przenośników służącym również do wykonywania operacji przeładunku kompletacyjnego (cross-docking).

Operatorzy logistyczni – liderzy w zarządzaniu łańcuchem dostaw

Jak mogliśmy się przekonać, operatorzy logistyczni jako pierwsi mierzą się z wszelkiego rodzaju zmianami występującymi w branży. W związku z tym muszą na bieżąco dostosowywać się do aktualnych tendencji rynkowych. Dlatego też korzystanie z ich usług to bardzo dobry sposób na poprawę zarządzania logistyką przedsiębiorstwa i zwiększenie wydajności procesów związanych ze składowaniem i transportem towarów.

Operatorzy specjalizują się w świadczeniu usług logistycznych w obrębie łańcucha dostaw, dlatego poszukują dostawców wyposażenia i rozwiązań magazynowych, które pozwolą zoptymalizować obsługiwane procesy. Wielu z nich zaufało w tym zakresie firmie Mecalux z uwagi na jej wieloletnie doświadczenie w branży. Zapoznaj się z niektórymi rozwiązaniami, jakie zaproponowaliśmy wiodącym operatorom logistycznym 3PL, klikając tutaj.