Wskaźnik wykorzystania pojemności użytkowej magazynu

Rezerwowanie zbyt dużej liczby miejsc na niektóre towary może doprowadzić do spadku wskaźnika wykorzystania pojemności użytkowej magazynu. Najczęściej zdarza się tak w przypadku rygorystycznych kryteriów przydzielania artykułów do lokalizacji w akumulacyjnych systemach składowania, gdzie zwolnionych miejsc nie można zapełnić innymi, aktualnie dostępnymi produktami.

Istnieją jednak rozwiązania pozwalające skutecznie radzić sobie z takim problemem. W niniejszym artykule podpowiadamy, jak wdrożyć je w obiekcie logistycznym.

Skąd bierze się problem pustych miejsc w magazynie?

Puste miejsca, których nie można wykorzystać do składowania aktualnie dostępnych towarów, destabilizują funkcjonowanie obiektu logistycznego, obniżając wskaźnik wykorzystania pojemności użytkowej magazynu. Ten problem występuje zazwyczaj przy zarządzaniu metodą stałej lub określonej lokalizacji (będącej przeciwieństwem metody wolnych miejsc składowania) oraz w przypadku akumulacyjnych systemów magazynowych, np. regałów wjezdnych, stosowanych wbrew logice funkcjonowania danego obiektu. Puste miejsca mogą powstawać tylko na jednym poziomie składowania lub pojawiać się również wyżej.

Zobaczmy, jak do tego dochodzi na przykładzie regałów wjezdnych przeznaczonych do magazynowania takich samych towarów na całej długości i wysokości pojedynczego korytarza towarowego. Po wyjęciu części ładunków powstaje niezagospodarowana przestrzeń. Jeżeli magazyn nie dysponuje od razu odpowiednimi artykułami uzupełniającymi, spada wskaźnik wykorzystania pojemności użytkowej. Aby temu zaradzić, można np. zapełnić wolną przestrzeń innymi towarami, choć utrudni to dostęp do niektórych palet.

Przy zarządzaniu metodą stałej lokalizacji zazwyczaj nie da się całkowicie wyeliminować pustych miejsc, gdyż liczba przechowywanych jednostek ładunkowych jest zwykle niższa od całkowitej pojemności magazynu. Jednak, mimo spadku wskaźnika wykorzystania pojemności użytkowej magazynu, wciąż można zapewnić więcej dostępnej przestrzeni do wykorzystania niż w przypadku systemów z dostępem bezpośrednim. W niektórych sytuacjach lepiej nawet zostawić część wolnych miejsc, niż zapełnić wszystkie miejsca paletowe.

Przyczyny

Najczęstsze przyczyny powstawania pustych miejsc w magazynie:

• Strategia przydzielania artykułów do lokalizacji – przy zarządzaniu metodą stałej lub określonej lokalizacji może zdarzyć się, że niektóre miejsca pozostaną niezagospodarowane ze względu na braki konkretnych towarów.
• Nieprawidłowe zarządzanie magazynem – źródłem wielu problemów z wykorzystaniem pojemności użytkowej jest niewłaściwa organizacja zarządzania zapasami, która może przyczynić się do utraty kontroli nad rozmieszczaniem towaru w magazynie. Jej skutkiem jest brak informacji o wolnych miejscach do wykorzystania. Problem może dodatkowo pogłębiać się przy odkładaniu ładunków w niewłaściwe lokalizacje.
• Błędy w paletyzacji – nieprawidłowa paletyzacja może powodować problemy na etapie składowania. Towary wystające poza paletę blokują cenną przestrzeń, której nie da się już wykorzystać.
• Głębokość kanałów – ryzyko powstawania pustych miejsc rośnie wprost proporcjonalnie do głębokości kanałów, zwłaszcza przy metodzie LIFO (last in, first out, czyli „ostatnie przyszło, pierwsze wyszło”).

Jak obliczyć wskaźnik wykorzystania pojemności użytkowej magazynu?

Można w tym celu zastosować poniższy wzór:

Wykorzystanie pojemności użytkowej magazynu (%) = (wykorzystana pojemność / całkowita pojemność) x 100 = (liczba zajętych miejsc) / (łączna liczba miejsc) x 100

Ten wzór pozwala obliczyć, jaka część całej pojemności magazynu jest wykorzystywana do składowania ładunków. Obliczenia te najlepiej powtarzać z ustaloną częstotliwością, co pozwoli określić bardziej miarodajny wynik w dłuższej perspektywie czasu. W przypadku dużych magazynów za wysoki uznaje się wskaźnik wykorzystania pojemności użytkowej na poziomie 85%.

Jeżeli całkowita pojemność obiektu wynosi 2000 m³, z czego zajęte jest 1679 m³, wskaźnik wykorzystania wynosi 84%. Pozostałe 16% to przestrzeń niezagospodarowana.

Jak radzić sobie z problemem pustych miejsc?

Niewykorzystana przestrzeń generuje dodatkowe koszty. Choć problemu zwykle nie da się całkowicie wyeliminować, istnieją sprawdzone sposoby, aby w znacznym stopniu go ograniczyć.

Jednym z nich jest wdrożenie systemu WMS, który umożliwia rezygnację ze sztywnych zasad rozmieszczania ładunków na rzecz metody wolnych miejsc składowania. Pozwala to do maksimum wykorzystać regały paletowe lub półkowe. System WMS zapewnia ścisłą kontrolę zapasów i umożliwia automatyzację procesu rozmieszczania ładunków z uwzględnieniem rozmaitych parametrów, np. rotacji.

Regały przesuwne Movirack pozwalają znacznie ograniczyć problem pustych miejsc w przypadku bardzo zróżnicowanego asortymentu, zapewniając bezpośredni dostęp do składowanych towarów. Przy rozmieszczaniu ładunków metodą wolnych miejsc składowania możliwe jest wykorzystanie nawet całej dostępnej przestrzeni.

Z kolei przy mało zróżnicowanym asortymencie najlepiej sprawdza się system Pallet Shuttle z elektrycznie napędzanym wózkiem, który transportuje palety w głąb kanałów. Takie rozwiązanie optymalizuje wykorzystanie dostępnej przestrzeni dzięki składowaniu rożnych towarów na poszczególnych poziomach. Podobny efekt można osiągnąć, korzystając z regałów push-back pozwalających na każdym poziomie składować do 4 palet na głębokość, lub regałów przepływowych, w których palety przesuwają się po rolkach pod wpływem grawitacji.

Powyższe rozwiązania umożliwiają wyeliminowanie zjawiska pustych miejsc w pionie. Nadal jednak może występować niezagospodarowana przestrzeń w poziomie (tylko częściowo zajęte kanały). Dlatego tak ważny jest prawidłowy dobór głębokości kanałów w systemie składowania.

Jak poprawić wskaźnik wykorzystania pojemności użytkowej magazynu?

Francuski producent mleka SLVA dysponuje magazynem o powierzchni 4000 m², z czego 2829 m² zajmują regały zdolne pomieścić ponad 7000 palet. Aby usprawnić proces załadunku i wyładunku towarów, Mecalux zainstalował w obiekcie system Pallet Shuttle, który pozwala składować różne produkty w poszczególnych kanałach składowania.

W magazynie znajdują się trzy bloki regałów wjezdnych o różnej głębokości kanałów, w których produkty są składowane według poziomu rotacji, co pozwala na lepsze zagospodarowanie pojemności użytkowej. Elektrycznie napędzany wózek transportuje palety w taki sposób, aby maksymalnie ograniczyć niewykorzystaną przestrzeń. 

Szybko rotujące towary trafiają do modułu z kanałami o głębokości 24 palet, który może pomieścić łącznie 3792 jednostki ładunkowe. Z kolei towary o niskiej rotacji są składowane w regałach z kanałami głębokimi na trzy palety.

Jaki system składowania wybrać, aby najlepiej wykorzystać przestrzeń użytkową magazynu?

W przypadku akumulacyjnych systemów składowania obsługiwanych za pomocą ręcznych urządzeń trudno uniknąć powstawania wolnych miejsc, których chwilowo nie da się zapełnić towarami.

W celu poprawy wskaźnika wykorzystania pojemności użytkowej magazynu najlepiej zwrócić się do uznanego dostawcy systemów intralogistycznych, który opracuje rozwiązanie dopasowane do szczególnych potrzeb każdej firmy. Mecalux od 50 lat oferuje skuteczne rozwiązania logistyczne pozwalające zwiększyć wydajność pracy dowolnego magazynu. Skontaktuj się z nami, a podpowiemy Ci, jak usprawnić obsługę ładunków i optymalnie wykorzystać dostępną przestrzeń w Twoim magazynie.