Rodzaje logistyki w łańcuchu dostaw

Logistyka jest wszechstronną dziedziną, która swoim zakresem obejmuje wiele procesów związanych z zarządzaniem i przepływem towarów. Logistyka to szereg następujących po sobie etapów – od produkcji po użytkowanie wyrobu przez klienta docelowego. Warto zatem rozróżnić jej rodzaje w zależności od etapu, na jakim znajduje się produkt.

Zasadniczo logistykę rozróżniamy ze względu na czynności wykonywane w magazynie (składowanie, zaopatrzenie itd.), którymi zajmuje się intralogistyka (logistyka wewnętrzna) i poza nim (transport, dostawa zamówień itd.), będące przedmiotem zainteresowania logistyki zewnętrznej.

Oprócz tego podziału możemy wyróżnić też cztery podstawowe rodzaje logistyki w łańcuchu dostaw: zaopatrzenie, produkcję, dystrybucję oraz obsługę posprzedażną. Każdą z nich omówimy w dalszej części artykułu.

Logistyka zaopatrzenia 

Logistyka zaopatrzenia zajmuje się zarządzaniem dostawami zasobów niezbędnych do sprzedaży i produkcji wyrobów gotowych, półproduktów i surowców.

Wyróżniamy trzy podstawowe strategie zarządzania zaopatrzeniem w przedsiębiorstwie:   

• Just in time – materiały dostarcza się dokładnie wtedy, kiedy są potrzebne do realizacji danego procesu. Pozwala to wyeliminować konieczność ich składowania.
• Synchronizacja z produkcją – wymaga opracowania harmonogramu dostaw z uwzględnieniem zapotrzebowania działu produkcji. Dzięki temu z odpowiednim wyprzedzeniem dysponujemy informacją o ilości i rodzaju towaru, jaki otrzymamy oraz czy konieczne będzie jego tymczasowe składowanie.
• Zapas zabezpieczający – nadwyżka towaru względem zapotrzebowania produkcji utrzymywana na wypadek nagłego skoku popytu lub opóźnień dostawców. 

Wydajna logistyka zaopatrzenia wymaga odpowiedniego wyboru dostawców, określenia dokładnej ilości zapasów i częstotliwości dostaw, wypracowania modelu zarządzania zapasami z uwzględnieniem jednostek ładunkowych stosowanych w magazynie oraz metod transportu i obsługi towarów.

Logistyka produkcji 

Logistyka produkcji zajmuje się wszystkimi procesami, jakie zachodzą między zakupem surowców a powstaniem gotowego wyrobu.

Dwa najczęściej spotykane systemy produkcji: 

• Produkcja na zapas (system push) – produkty wytwarzane są według harmonogramu, a następnie składowane w magazynie. Dział handlowy zajmuje się zbytem dostępnych zapasów.
• Produkcja na zamówienie (system pull) – produkty wytwarzane są po otrzymaniu zamówienia od klienta.  

Podstawowym celem logistyki produkcji jest skrócenie czasu od otrzymania zlecenia produkcji do uzyskania gotowego wyrobu (lead time).

Logistyka dystrybucji

Logistyka dystrybucji, nazywana również logistyką transportu, dba o szybką i sprawną dostawę produktu do klienta. Funkcjonalność, atrakcyjny wygląd i cena produktu umożliwiają zdobywanie nowych klientów, natomiast terminowość i korzystne warunki dostawy mogą przyczynić się do pozyskania ich lojalności.  

Logistyka dystrybucji może być:

• Bezpośrednia – producent zajmuje się dostawą wytworzonych produktów do konsumentów z pominięciem pośredników.
• Pośrednia – gotowy produkt trafia do hurtownika lub detalisty, który zajmuje się jego sprzedażą i wysyłką do klienta docelowego.

Logistyka dystrybucji obejmuje wszystkie procesy realizowane tuż po wytworzeniu produktu, a więc transport, składowanie, kompletacja zamówień i dostawa do klienta.

Logistyka odzysku

Logistyka odzysku (zwana także logistyką zwrotną) zajmuje się m.in. zarządzaniem zwrotami i reklamacjami produktów. Dzieli się na następujące podgrupy:

• Logistyka zwrotów – ostatnio coraz częściej wdrażana w związku z rosnącą popularnością handlu elektronicznego. Zajmuje się obsługą zwrotów produktów do centrów dystrybucji. 
• Logistyka odpadów – zajmuje się recyklingiem, przetwarzaniem i regeneracją odpadów w celu ich ponownego wykorzystania lub ograniczenia negatywnego wpływu na środowisko. 

Prowadzenie wydajnej logistyki odzysku wymaga zaangażowania podobnych sił i środków jak w przypadku innych operacji logistycznych. Dodatkowo konieczne jest odpowiednie planowanie, aby uniknąć zakłóceń w normalnym trybie pracy magazynu. 

Rodzaje strategii logistycznych

Wyżej wymienionych rodzajów logistyki ściśle związanych z poszczególnymi etapami łańcucha dostaw nie należy mylić z szerzej zakrojonymi działaniami, które wpisują się w ogólną strategię przedsiębiorstwa. Wyróżniamy następujące strategie logistyczne:

Logistyka środowiskowa, nazywana również zieloną logistyką – dba o ograniczenie negatywnego wpływu działalności przedsiębiorstwa na środowisko. 

Logistyka zintegrowana. Strategia logistyki zintegrowanej zakłada zapewnienie sprawnej koordynacji wszystkich czynności i pracy poszczególnych działów przedsiębiorstwa celem osiągnięcia maksymalnie wydajnej obsługi zamówień.

Logistyka omnichannel. W jej obszarze zainteresowania znajduje się m.in. przygotowanie magazynu do kompleksowej obsługi konsumentów korzystających z wielu kanałów w sieci handlowej (np. możliwość zwrotu w sklepie stacjonarnym towaru zakupionego przez internet). Magazyn pracujący w trybie logistyki omnichannel obsługuje dziennie wiele zamówień na pojedyncze sztuki, które należy wysłać w możliwie najkrótszym czasie. 

Logistyka 4.0. – to nowoczesny trend związany z automatyzacją i cyfryzacją procesów logistycznych. Pojęcie logistyka 4.0 odnosi się nie tylko do zautomatyzowanych systemów składowania, ale również zrobotyzowanego zarządzania magazynami dzięki wzajemnej łączności urządzeń, cyfrowemu obiegowi informacji i wykorzystaniu aplikacji dostępnych w chmurze.

Trafne określenie strategii logistycznej, jaką należy obrać, aby osiągnąć wyznaczone cele, wymaga przemyślanego i uzgodnionego przez wszystkie zainteresowane strony planowania logistycznego. 

W kierunku wydajnej logistyki

Poznanie i zrozumienie rozmaitych strategii i rodzajów logistyki pomaga przygotować firmę na nowe trendy wynikające ze zmian społecznych i rozwoju technologii. Strategia omnichannel, dostawy w 24 godziny czy ogromny wzrost popularności handlu elektronicznego to tylko niektóre wyzwania, z jakimi mierzą się specjaliści od logistyki na różnych etapach łańcucha dostaw, aby zapewnić sukces przedsiębiorstwa. 

Mecalux od wielu lat z powodzeniem wdraża kompleksowe rozwiązania magazynowe dostosowane do każdej strategii logistycznej – od tradycyjnych systemów składowania, poprzez urządzenia zautomatyzowane, aż po narzędzia informatyczne do zarządzania magazynem jak Easy WMS. Jeśli zastanawiasz się, co zrobić, aby zoptymalizować procesy magazynowe w Twojej firmie – skontaktuj się z nami.