Logistyka zaopatrzenia – kluczowy element łańcucha dostaw

Logistyka zaopatrzenia dotyczy pierwszego etapu pokonywanego przez produkty w ramach łańcucha dostaw, czyli zakupu i magazynowania. W jaki sposób można zdynamizować ten proces w celu zwiększenia rentowności?

W niniejszej publikacji odpowiadamy na to pytanie. Omawiamy też wpływ logistyki zaopatrzenia na koszty produkcji, prezentujemy jej zalety oraz różne rodzaje organizacji zaopatrzenia. 

Charakterystyka logistyki zaopatrzenia

Logistyka zaopatrzenia zajmuje się zarządzaniem dostawami w celu zaspokojenia potrzeb materiałowych przedsiębiorstwa, z myślą o zagwarantowaniu prawidłowego funkcjonowania pozostałych operacji łańcucha dostaw. 

Aby lepiej zrozumieć, czego dotyczy logistyka zaopatrzenia, należy najpierw zdefiniować zaopatrzenie. Zaopatrzenie polega na zakupie materiałów niezbędnych do prowadzenia działalności firmy (produkcja lub sprzedaż) oraz ich magazynowaniu do czasu rozpoczęcia procesu wytwórczego lub sprzedaży. 

W przypadku firmy wytwórczej logistyka zaopatrzenia koncentruje się na zakupie surowców, materiałów, części itp. Z kolei w przypadku firmy usługowej logistyka zaopatrzenia zarządza pozyskiwaniem towaru i wyrobów gotowych od dostawców do magazynu.

Funkcje logistyki zaopatrzenia

Funkcje logistyki zaopatrzenia można podsumować i zgrupować w ramach trzech operacji. 

Pierwsza dotyczy nabycia towaru, czyli procesu zakupu niezbędnych produktów dla działu produkcyjnego lub handlowego, wybierając dostawców przy uwzględnieniu ceny, jakości, terminu dostawy, warunków płatności itp. 

Druga dotyczy magazynowania, ponieważ konieczne jest zapewnienie przestrzeni, w której produkty będą składowane w celu późniejszego wykorzystania przez dział produkcyjny. Po wytworzeniu produkt również podlega magazynowaniu do czasu dystrybucji i wysyłki do klientów docelowych. 

Ostatnia funkcja logistyki zaopatrzenia polega na zarządzaniu zapasami w celu określenia ilości potrzebnych zapasów oraz częstotliwości zamówień dla zaspokojenia potrzeb produkcyjnych i handlowych firmy.

Rodzaje organizacji zaopatrzenia

Istnieje wiele sposobów organizacji zaopatrzenia w zależności od wyprzedzenia, z jakim otrzymujemy dostawy lub zmienności zapotrzebowania. Przyjrzyjmy się trzem głównym sposobom zarządzania zaopatrzeniem firmy: 

• Just-in-time w ramach systemu just-in-time (JIT) towar jest zamawiany na bieżąco, stosownie do zapotrzebowania, dlatego nie wymaga składowania. Metoda ta umożliwia ograniczenie kosztów magazynowania. Zwiększa jednak ryzyko braków towarowych oraz nadmiernego uzależnienia od dostawców.
• Synchronizacja z produkcją – potrzeby produkcyjne wyznaczają tempo zakupu zapasów. W ten sposób z odpowiednim wyprzedzeniem można zaplanować dokładne terminy dostaw produktów. Ten system również pozwala na zmniejszenie kosztów magazynowania przy jednoczesnym ograniczeniu ewentualnych problemów związanych z brakiem towaru.
• Zapas zabezpieczający – dzięki ustanowieniu zapasu zabezpieczającego firma dysponuje dokładną ilością zapasów umożliwiającą jej normalne funkcjonowanie w przypadku wszelkich zdarzeń nieprzewidzianych, w tym zmian zapotrzebowania lub opóźnień dostawców. Wiąże się to z większymi kosztami magazynowania, lecz eliminuje ryzyko wystąpienia braków towaru. Wymaga jednak bardziej rygorystycznej kontroli całego procesu zaopatrzenia, produkcji i sprzedaży, ponieważ nadmierny okres składowania może pociągać za sobą utratę jakości lub uszkodzenie magazynowanych zapasów.

Nie istnieje jedna optymalna metoda, ponieważ każda firma decyduje o sposobie zarządzania zaopatrzeniem przy uwzględnieniu specyfiki swojej działalności, sposobu wykonywania pracy i dostępnych zasobów.   

Czynniki wpływające na logistykę zaopatrzenia

W celu zapewnienia sprawnej i wydajnej logistyki zaopatrzenia należy rozważyć szereg zmiennych, w tym między innymi: 

• Przepływy dostaw. Należy określić częstotliwość zaopatrzenia oraz liczbę dostarczanych produktów, aby nie dopuścić do braku zapasów w magazynie. 
• Rodzaj asortymentu. Należy określić model zarządzania zapasami, który najlepiej pasuje do danego łańcucha dostaw i umożliwia zwiększenie poziomu obsługi klienta oraz rentowności firmy.
• Zapotrzebowanie. Należy oszacować przyszłe zapotrzebowanie ze strony klientów na podstawie danych dotyczących poprzednich transakcji (Big Data). 
• Dostawcy. Odpowiedni wybór dostawców gwarantuje właściwą jakość oraz terminową dostawę towaru.
• Odbiór materiału. Weryfikacja i zapewnienie zgodności odebranego materiału z zamówieniem jest kwestią o niebagatelnym znaczeniu.
• Jednostka ładunkowa. Należy dokonać wyboru jednostek ładunkowych wykorzystywanych do magazynowania, transportu i obsługi towaru (kontenery, palety, pojemniki itp.). 

Korzyści z prowadzenia logistyki zaopatrzenia

Zakup materiałów oraz ich magazynowanie wymaga odpowiedniego zaplanowania i opracowania strategii. W związku z tym warto prowadzić logistykę zaopatrzenia, która umożliwia m.in. lepsze przewidywanie terminów dostaw, a zatem zwiększenie terminowości i wydajności operacji.

Kolejną zaletą wydajnej logistyki zaopatrzenia jest możliwość ograniczenia kosztów. Nie ma już obaw przed zakupem nadmiernej liczby produktów, które zalegają w magazynie i generują zbędne koszty magazynowe. Możliwe jest również ograniczenie kosztów produkcji, ponieważ w każdym momencie firma dysponuje niezbędnym towarem do utrzymania zakładanej produktywności, unikając braku zapasów w magazynie.  

Ponadto wybór odpowiednich dostawców umożliwia ograniczenie kosztów transportu i zapewnienie regularnego, opłacalnego zaopatrzenia w wysokiej jakości materiały. A wszystko to z myślą o doskonaleniu obsługi klienta i wizerunku marki poprzez zaangażowanie w tworzenie zrównoważonego i konkurencyjnego łańcucha dostaw. 

Systemy i technologie wdrażane w logistyce zaopatrzenia 

Efektywne zarządzanie logistyką zaopatrzenia nie byłoby możliwe bez wsparcia ze strony systemów typu MRP, ERP lub WMS, które gwarantują precyzyjną kontrolę wszystkich zamówień, zarówno w zakresie produkcji, jak i sprzedaży. Dynamicznie rozwijającą się tendencją jest także tzw. e-procurement, czyli elektroniczne zarządzanie wszystkimi działaniami dotyczącymi procesu zamówień i zaopatrzenia. 

System WMS do zarządzania magazynem, w pełni kompatybilny z ERP, może zapewnić stałe utrzymanie optymalnego poziomu zapasów na potrzeby produkcji lub sprzedaży, wydając w tym celu stosowne komunikaty i raporty. System może również automatycznie realizować zlecenia u dostawców, aby uzupełniać zapasy przed przekroczeniem ustalonego poziomu minimalnego. 

Po przyjęciu i prawidłowym oznakowaniu ładunków w magazynie oprogramowanie opracowuje odpowiednią strategię rozmieszczenia artykułów (slotting) z uwzględnieniem ich poziomu rotacji, terminu ważności, dostępności itp. 

Wreszcie, system WMS, jak na przykład Easy WMS firmy Mecalux, gwarantuje również identyfikowalność produktów na każdym etapie procesu logistycznego. Oprogramowanie może monitorować przepływy w celu sporządzania raportów w oparciu o dane historyczne, aby umożliwić prognozowanie i przygotowanie na szczytowe sezonowe lub okresowe wahania popytu i zoptymalizować w ten sposób przewidywanie zapotrzebowania.

Dobre praktyki dla każdej firmy

Zrozumienie wartości logistyki zaopatrzenia ma zasadnicze znaczenie dla prawidłowego funkcjonowania łańcucha dostaw. Zarządzanie liczbą i tempem dostaw, kontrola prognoz zapotrzebowania i jego wpływu na zgromadzone zapasy czy doskonalenie komunikacji z dostawcami to tylko niektóre wyzwania związane z logistyką zaopatrzenia. 

Stosowanie dobrych praktyk jest łatwiejsze, niż mogłoby się wydawać, jeżeli firma posiada niezbędne zasoby, jak np. odpowiedni system magazynowana i konkurencyjne oprogramowanie do zarządzania magazynem. Firma Mecalux specjalizuje się w dostarczaniu rozwiązań logistycznych dostosowanych do potrzeb przedsiębiorstw, także w zakresie logistyki zaopatrzenia. Przykładem może być stworzone przez Mecalux oprogramowanie Easy WMS, które zostało wyposażone w moduł WMS do zarządzania produkcją umożliwiający pełną integrację procesów zaopatrzeniowych linii produkcyjnych z magazynem. Skontaktuj się z nami, aby wdrożyć rozwiązania, które pozwolą Ci udoskonalić procesy prowadzone w Twoim magazynie.