Jak efektywnie zoptymalizować logistykę produkcji?

Tradycyjnie logistyka produkcji (inaczej logistyka przemysłowa) była sektorem jednowymiarowym i przewidywalnym. Przez lata producenci stanowili ogniwo pośrednie między dostawcami surowców a dystrybutorami. Jednak aktualne realia gospodarcze spowodowały załamanie dotychczasowych trendów, zmuszając przedsiębiorstwa do personalizacji procesów przemysłowych w oparciu o liczne i różnorodne zapasy materiałowe.

Tendencje biznesowe takie jak metoda just-in-time, internacjonalizacja rynków oraz dyktowane przez klientów wysokie wymogi dotyczące szybkości dostawy, postawiły producentów przed koniecznością transformacji logistyki produkcji. W tym artykule przedstawimy i scharakteryzujemy nowe strategie umożliwiające jej optymalizację.

Czym charakteryzuje się logistyka produkcji?

Logistyką produkcji określane są wszystkie procesy logistyczne zachodzące od momentu zakupu surowców po powstanie produktu końcowego. Obejmuje ona głównie zarządzanie procesami magazynowania oraz ich optymalizację, a także przepływy materiałów pomiędzy magazynem a zakładem produkcyjnym.

Analiza procesów produkcyjnych

Aby dokładniej przybliżyć zagadnienie logistyki produkcji, pokrótce omówimy dwa najczęściej spotykane systemy produkcyjne oraz rolę każdego z nich:

- Produkcja w celu gromadzenia zapasów, czyli system „push”

Jest to system, w którym produkt końcowy powstał w odpowiedzi na zapotrzebowanie rynkowe i posiada standardowe cechy nieuwzględniające żadnych spersonalizowanych elementów. Wyroby są zatem wytwarzane z odpowiednim wyprzedzeniem i składowane w magazynie. Sprzedaż asortymentu prowadzona jest wyłącznie z zapasów dostępnych na regałach (w odróżnieniu od systemu pull).

- Produkcja na zamówienie, czyli system „pull”

Sposób działania systemu „pull” jest całkowicie odwrotny – zakład rozpoczyna produkcję w momencie otrzymania zamówień od odbiorców, którym podawany jest ustalony termin dostawy. Pomimo nieposiadania zgromadzonych zapasów produktu końcowego metoda ta umożliwia skrócenie czasu dostawy zamówienia złożonego przez klienta. Dzieje się tak, ponieważ firmy utrzymują zapasy półproduktów na bardzo wysokim poziomie.

Chociaż istnieją sektory, które funkcjonują zgodnie z założeniami tylko jednego z podanych systemów produkcyjnych, możliwe jest równoczesne stosowanie ich obu. Zjawisko to możemy zaobserwować w sektorze motoryzacyjnym, w którym są produkowane pojazdy w wersji standardowej (system push) oraz pojazdy z elementami wyposażenia wykonanymi na specjalne zamówienie (system pull).

Związek pomiędzy produkcją a logistyką w przemyśle

Zadaniem logistyki produkcji jest ograniczenie czasu realizacji produkcji (lead time), czyli czasu od złożenia zamówienia po zakończenie wytwarzania produktu.

W celu skrócenia całego procesu wiele zakładów przemysłowych decyduje się na korzystanie z usług lokalnych dostawców materiałów i surowców. Tendencja ta doprowadziła do częściowego odwrócenia procesu relokacji przedsiębiorstw – między innymi, jak podaje Industry Week, w 2018 r. liczba przedsiębiorstw wytwórczych, które otworzyły swoje zakłady na terenie Stanów Zjednoczonych, wzrosła o ok. 38%.

Kolejnym istotnym aspektem logistyki produkcji jest samo zarządzanie zapasami, które ma kluczowe znaczenie dla przyspieszenia procesu wytwórczego. Aby było to możliwe, magazyn musi zapewniać skuteczne zarządzanie dwoma rodzajami zapotrzebowania mającymi wpływ na logistykę produkcji: zapotrzebowaniem ze strony klientów końcowych, zarówno w oparciu o prognozowaną sprzedaż, jak i składane zamówienia (zapotrzebowanie niezależne od procesu produkcyjnego), oraz zapotrzebowaniem ze strony zakładu, zamawiającego z magazynu wszystkie surowce potrzebne do wyprodukowania wyrobu końcowego (zapotrzebowanie uzależnione od produkcji).

Ważne jest odpowiednie zarządzanie zapasami na potrzeby fabryki. Przedsiębiorstwo produkcyjne jest w stanie precyzyjnie obliczyć, jakie surowce będą musiały trafić do zakładu, aby można było wytworzyć poszczególne produkty. Warto przy tym przedstawić koncepcję systemu BOM (Bill of Materials) oraz MRP (Materials Requirement Planning). System BOM dotyczy zapasów lub wykazu elementów składowych potrzebnych do wytwarzania produktów, natomiast system MRP jest to oprogramowanie komputerowe odpowiedzialne za określenie rodzaju i ilości materiałów potrzebnych do produkcji danego modelu.

Koordynacja obszaru produkcji i logistyki obejmuje również kontrolę obu rodzajów zapotrzebowania (zależnego i niezależnego od procesu produkcyjnego) oraz odpowiednią organizację całego centrum logistycznego, w tym rozmieszczenie produktów w obiekcie. Magazyny połączone z zakładami produkcyjnymi mogą składować wyroby gotowe, półprodukty lub surowce wykorzystywane w procesie wytwórczym bądź części zamienne na potrzeby serwisu posprzedażowego.

Jak zoptymalizować magazyn zapewniający zaopatrzenie logistyki przemysłowej?

Stosując strategię Lean logistics, wywodzącą się z filozofii Lean manufacturing, należy zauważyć, że efektywna logistyka produkcji dąży do ograniczania czynności i procesów, które nie generują dodatkowej wartości dla danego produktu. Należą do nich m.in. operacje wykonywane w ramach transportu wewnętrznego, wydłużony czas oczekiwania pomiędzy poszczególnymi procesami czy też nadmierne zapasy produkcji w toku.

Nadrzędnym założeniem koncepcji Lean logistics jest zapewnienie najwyższej jakości usługi przy jednoczesnym ogólnym ograniczeniu kosztów. Jak osiągnąć zamierzony cel?

- Automatyzacja dostosowana do procesu produkcyjnego

Gdy magazyn przechowuje zapasy produktów transportowanych bezpośrednio z linii produkcyjnej, musi być przygotowany do składowania i obsługi dużych ilości towarów, zwykle umieszczanych na paletach. W przypadku wielu powtarzających się, żmudnych procesów lub konieczności przemieszczania ciężkich ładunków najlepszym rozwiązaniem jest automatyzacja transportu materiałów. Umożliwia ona optymalizację dostępnej przestrzeni i zwiększenie wydajności obiektu dzięki znacznemu ograniczeniu wypadków podczas obsługi towarów.

Istnieją jednak również magazyny podzespołów i części zamiennych dedykowane logistyce przemysłowej. Ich działalność koncentruje się na przygotowywaniu zamówień pochodzących z linii produkcyjnych. Zwykle gromadzone są bardzo różnorodne zapasy oraz drobne ładunki, dlatego jedna z najczęściej stosowanych strategii opiera się na wyznaczeniu stref magazynowych w zależności od poziomu rotacji przy zastosowaniu analizy ABC oraz automatyzacji przepływu materiałów za pomocą systemu przenośników pojemnikowych zapewniających łączność pomiędzy poszczególnymi obszarami w całym obiekcie.

- Oprogramowanie do zarządzania procesami w ramach logistyki produkcji

Dzięki opracowaniu systemów zarządzania dedykowanych logistyce produkcji podstawowe funkcje oprogramowania magazynowego zostają wzbogacone o dodatkowe możliwości, ukierunkowane w szczególności na optymalizację obszaru produkcyjnego. Programy te, które w pewnym sensie działają jako systemy MRP, nadzorują i koordynują relacje między zapotrzebowaniem klientów a zapotrzebowaniem uzależnionym od procesu wytwórczego.

Systemy zarządzania magazynem WMS sprawdzają się w tym kontekście jako niezbędne narzędzie zapewniające maksymalną kontrolę i kompleksową obsługę zapasów związanych z czynnościami produkcyjnymi. Wyspecjalizowany system zarządzania na potrzeby produkcji ułatwia:

• Klasyfikowanie zapasów w zależności od rodzaju artykułów: w logistyce produkcji mogą to być surowce, elementy poddawane obróbce lub półprodukty, bądź też zapasy produktów gotowych.
• Monitorowanie zapasów w czasie rzeczywistym: oprogramowanie zapewnia możliwość sprawdzenia ilości i stanu towarów w dowolnym momencie.
• Wytwarzanie produktów metodą just-in-time: dzięki wdrożeniu zautomatyzowanego zarządzania magazynem.

Znaczenie integracji w logistyce produkcji

Obecny przemysł charakteryzuje się elastycznym i zróżnicowanym krajobrazem produkcyjnym, w którym możliwość zaoferowania klientowi sprawnej obsługi zależy od prawidłowej organizacji logistyki produkcji. W takich realiach automatyzacja i wdrożenie specjalistycznych systemów WMS na potrzeby procesów produkcyjnych stanowią dwie kluczowe strategie umożliwiające jej optymalizację. Zwiększ wydajność logistyki przemysłowej w Twojej firmie dzięki rozwiązaniom Mecaluxu. Skontaktuj się z nami – nasi specjaliści przeanalizują sytuację firmy i zaproponują usprawnienia, które sprawdzą się w Twoich obiektach.