Identyfikowalność produktu w logistyce

W logistyce identyfikowalność rozumiana jest jako możliwość prześledzenia historii lub lokalizacji produktu od punktu początkowego (zakład produkcyjny lub magazyn) do momentu zakończenia łańcucha dostaw (klient). Może być ona rozpatrywana zarówno w zakresie cyklu produkcyjnego, czyli poszczególnych etapów wytworzenia produktu, jak i dystrybucji, w którym monitorowane są kolejne kroki procesu dostarczenia artykułu z magazynu sklepu do zamawiającego. W obydwu przypadkach, aby było możliwe prowadzenie pełnej identyfikowalności produktu, firmy muszą dostosować swoje procesy logistyczne oraz wyposażyć się w systemy informatyczne, które będą gromadzić w czasie rzeczywistym niezbędne dane.

W tym artykule wyjaśniamy, na czym polega identyfikowalność produktu w logistyce, jakie wynikają korzyści z jej stosowania oraz omawiamy rozwiązania, które są niezbędne do monitorowania produktów w każdym momencie łańcucha dostaw.

Korzyści wynikające z identyfikowalności

Korelacja przepływu towarów i informacji z nim związanych przynosi korzyści dla każdej strony uczestniczącej w procesie logistycznym. Jednak jako głównych beneficjentów identyfikowalności możemy wskazać:

• Firmy. Dzięki analizie danych przedsiębiorstwa mogą zidentyfikować newralgiczne punkty w łańcuchu dostaw i usprawnić jego przebieg. Jest to szczególnie istotne w przypadku firm prowadzących logistykę e-commerce i strategię omnichannel.
• Klienci. Identyfikowalność produktu i możliwość jego śledzenia zwiększa komfort i poczucie bezpieczeństwa klientów. Uzyskują oni wgląd w aktualny status zamówienia na każdym etapie jego realizacji.
• Instytucje publiczne i organy władzy. Niektóre z branż – np. spożywcza lub farmaceutyczna – obwarowane są wymogami dotyczącymi pełnej identyfikowalności przepływu produktów.

Identyfikowalność, czyli krok wstecz i krok naprzód

Identyfikowalność pozwala zidentyfikować bezpośredniego dostawcę oraz bezpośredniego odbiorcę produktu zgodnie z zasadą „krok wstecz, krok naprzód”.

1. Odnajdywanie. Identyfikowalność wstecz

Metoda odnajdywania (ang. tracing) pozwala określić pochodzenie produktu. Identyfikowalność umożliwia przeanalizowanie wstecz poszczególnych punktów drogi artykułu od momentu jego dostarczenia do klienta do procesu produkcyjnego.

Przykładem wykorzystania tego typu identyfikowalności może być wykrycie niebezpiecznej dla zdrowia partii produktów żywnościowych. Zrekonstruowanie i przeanalizowanie historii wysyłki artykułów pozwoli zidentyfikować miejsce wystąpienia problemu i na jego podstawie podjąć kolejne kroki dotyczące wycofania produktu z rynku.

2. Śledzenie. Identyfikowalność naprzód

Metoda śledzenia (ang. tracking) to tradycyjnie rozumiane monitorowanie w czasie rzeczywistym statusu produktu (zamówienia) i określanie jego aktualnej pozycji w łańcuchu dostaw. W ten sposób możliwe jest opracowanie prognozy terminu dostarczenia przesyłki i udostępnianie tych informacji klientom. Najczęściej w jego przebiegu wyróżnia się pięć etapów: przygotowanie zamówienia, jego transport i przekazanie do centrum dystrybucyjnego, a następnie dostawę do klienta zakończoną odbiorem przez niego produktu.

Identyfikowalność wewnętrzna i zewnętrzna

1. Wewnętrzna: identyfikowalność przed wysłaniem zamówienia

Identyfikowalność wewnętrzna monitoruje produkcyjny cykl życia artykułu do momentu jego wysłania. Wyzwaniem w tym względzie jest szczegółowe określenie i rejestracja wszystkich etapów, przez jakie przechodzi produkt od momentu powstania. Zadanie to może ułatwić zastosowanie SKU do identyfikacji asortymentu oraz wykorzystanie oprogramowania magazynowego do zarządzania zapasami.

2. Zewnętrzna: identyfikowalność po wysłaniu zamówienia

Identyfikowalność zewnętrzna obejmuje śledzenie przesyłki „poza” przedsiębiorstwem, podczas kolejnych etapów dystrybucji produktu (zarówno krajowej, jak i zagranicznej). W tym celu istotne jest korzystanie ze wspólnego i spójnego systemu oznaczania przesyłek pomiędzy wszystkimi stronami, które biorą udział w procesie, co ułatwi i przyśpieszy realizację oraz monitorowanie jego przebiegu.

Elementy wymagane w procesie identyfikowalności

1. Sposób identyfikacji i znakowania produktów

Identyfikowalność produktu w logistyce nie może być przeprowadzana bez zastosowania oznakowania towarów i jednostek ładunkowych. Branża logistyczna opracowała w tej kwestii standardy oznaczania produktów, które zautomatyzowały zbierania danych na ich temat oraz ułatwiły ich obsługę w skali globalnej.

Możemy wyróżnić dwie najpowszechniejsze metody identyfikacji towarów:

• Kody kreskowe (EAN, UPC): jest to najpowszechniejszy system identyfikacji produktów na świecie. Wykorzystuje on ustandaryzowany zgodnie z wytycznymi organizacji GS1 format kodu liczbowego wraz z dołączonym zapisem w postaci pionowych kresek. Może mu towarzyszyć dodatkowe oznaczenie w postaci Seryjnego Numeru Jednostki Wysyłkowej (ang. Serial Shipping Container Code, SSCC) lub Globalnego Numeru Identyfikacji Wysyłki (ang. Global Shippment Identification Number, GSIN).
• RFID: jest to identyfikacja za pomocą fal radiowych (ang. Radio-Frequency Identification). Wykorzystywane są do tego tzw. tagi RFID, w których wybudowany zostaje chip przechowujący dane na temat oznaczonego nim produktu.

2. Urządzenia przesyłające dane

Skoro produkty są oznakowane, to wymagane są narzędzia, które umożliwią pobranie zawartych w nich informacji i przesłanie ich do systemu informatycznego. Wykorzystywane są do tego rożnego rodzaju czytniki kodów kreskowych, skanery, terminale radiowe, czujniki lub systemy pick by voice, które umożliwiają odczytanie informacji z zastosowanego systemu znakowania. W magazynie urządzenia te mogą być zintegrowane na przykład pod postacią stanowiska kontroli rozmiarów, wagi i stanu palet lub być wbudowane bezpośrednio w przenośniki przemysłowe.

3. Oprogramowanie przetwarzające dane

Osiągnięcie pełnej synergii między przepływem towarów i danych w obrębie łańcucha dostaw jest możliwe tylko z wykorzystaniem systemów informatycznych, które będą gromadzić i udostępniać przetworzone dane w formie przydatnej dla użytkownika.

Oprogramowanie tego typu musi przede wszystkim umożliwiać:

• zbieranie i przechowywanie danych dotyczących transportu produktów;
• przetwarzanie danych w formie umożliwiających ich wykorzystanie;
• stworzenie wydajnej siatki połączeń pomiędzy urządzeniami a osobami odpowiedzialnymi za obsługę produktów na każdym etapie łańcucha dostaw.

Oto lista najważniejszych systemów umożliwiających śledzenie przepływu towarów oraz monitorowanie i zbieranie niezbędnych danych generowanych w trakcie jego przebiegu:

• System ERP: jest to rodzaj oprogramowania, które umożliwia integrację danych pochodzących z różnych źródeł i obszarów działalności przedsiębiorstwa: sprzedaży, księgowości, produkcji, kadr itp. Wspólna baza danych ułatwia i usprawnia przepływ informacji w firmie, dlatego system ten powinien być podstawowym stosowanym rozwiązaniem informatycznym.
• System WMS (system zarządzania magazynem): jego zadaniem jest optymalizacja przepływów towarów w magazynie. Każde działanie związane z obsługą ładunku jest rejestrowane przez WMS, a uzyskane informacje są przesyłane do systemu ERP.
• System zarządzania flotą pojazdów lub system zarządzania transportem (ang. Transport Management System, TMS): oprogramowanie to planuje i zarządza przebiegiem wysyłek oraz tras transportowych samochodów ciężarowych oraz kurierów. Udostępnia również klientom informacje na temat aktualnego statusu ich zamówienia, co jest szczególnie istotne z punktu widzenia branży e-commerce. Może być zintegrowany z systemem WMS, co pozwala między innymi ujednolicić proces etykietowania wysyłek. Przykładem takiego rozwiązania jest program dla spedycji Multi Carrier Shipping Software – moduł systemu Easy WMS, oprogramowania magazynowego zaprojektowanego przez Mecalux.

Systemy umożliwiające identyfikowalność produktów w logistyce zostały zaprojektowane z myślą o zwiększeniu ich bezpieczeństwa, zarządzaniem ryzykiem oraz zagwarantowanie najwyższej jakości realizowanych procesów. Firma Mecalux dysponuje rozwiązaniami magazynowymi i technologią informatyczną, która umożliwia śledzenie asortymentu na każdym etapie łańcucha dostaw

Jeśli chcesz uzyskać więcej informacji, skontaktuj się z nami. Nasi eksperci odpowiedzą na wszystkie pytania.