Co to jest łańcuch dostaw? Definicja i różnice w porównaniu z logistyką

Łańcuch dostaw (supply chain) to proces prowadzony od momentu złożenia zamówienia przez klienta do dostarczenia produktu lub usługi i rozliczenia transakcji. W związku z tym łańcuch dostaw obejmuje planowanie, realizację i kontrolę wszystkich czynności związanych z przepływem materiałów i informacji od zakupu surowców, przez szereg procesów przetwórczych, po ostateczne doręczenie produktu klientowi.

Możemy zatem zdefiniować łańcuch dostaw jako zestaw czynności i sieci połączeń od źródła produktu do klienta docelowego. Łańcuch ten obejmuje różnych dostawców i przedsiębiorstwa zaopatrujące kolejne ogniwa.

Obecnie łańcuchy dostaw charakteryzują się wysoką złożonością ze względu na internacjonalizację, zwiększenie intensywności różnego rodzaju przepływów pomiędzy przedsiębiorstwami i klientami oraz zmiany zachodzące w modelach globalnej konsumpcji.

Etapy łańcucha dostaw (supply chain)

Łańcuch dostaw składa się z trzech głównych etapów:

• Zaopatrzenie – dotyczy sposobu, miejsca i momentu pozyskania i dostarczenia surowców służących do produkcji wyrobów.
• Produkcja – czyli przekształcenie surowców w wyroby gotowe.
• Dystrybucja – wszelkie czynności umożliwiające dostarczenie produktów do miejsca docelowego. Jest to możliwe za pośrednictwem sieci dystrybutorów, magazynów, sklepów stacjonarnych lub internetowych (w przypadku działalności e-commerce).

Łańcuch dostaw nazywany jest również łańcuchem wartości, ponieważ produkty w miarę przechodzenia przez jego kolejne ogniwa zwiększają swoją wartość. Jednym z głównych filarów leżących u podstaw jego efektywności jest magazyn, o czym wspominaliśmy w artykule dotyczącym logistyki magazynowej.

Różnice między łańcuchem dostaw a logistyką

Omówiliśmy zatem definicję łańcucha dostaw, lecz zastanówmy się: czym jest logistyka? W jaki sposób odnosi się do łańcucha dostaw? Ogólnie rzecz ujmując, łańcuch dostaw dotyczy pełnej drogi produktu aż do jego sprzedaży. Z kolei logistyka stanowi element łańcucha dostaw i jest dziedziną skupioną na magazynowaniu, transporcie i dystrybucji produktów.

W związku z tym logistyka to obszar działalności biznesowej odpowiadający za dostarczenie właściwego produktu do wskazanego miejsca docelowego w ustalonym czasie, w prawidłowej liczbie, po określonym koszcie, z zachowaniem wymaganej jakości i z dbałością o spełnienie warunków uzgodnionych z klientem.

Na prostym przykładzie sklepu meblowego można stwierdzić, że logistyka w ramach tej działalności dotyczyłaby zakupu różnych rodzajów mebli w celu ich prezentacji w lokalu, a także pozyskiwaniu produktów zamówionych przez klientów.

Meble te byłyby przechowywane w magazynie do czasu ich transportu. Kierownik ds. procesów logistycznych sklepu byłby odpowiedzialny za opracowanie trasy i czasu dostawy mebli z uwzględnieniem czynności montażowych przy dostawie do klienta końcowego.

Jednak rozpatrując łańcuch dostaw mebli, należy uwzględnić wszystkie etapy na drodze produktu, od pozyskania drewna, przez produkcję desek lub płyt meblowych, następnie elementów w zakładzie meblowym, po dystrybucję do punktów sprzedaży i końcowy transport do domów klientów.

Poniższa tabela obrazuje różnice między logistyką a łańcuchem dostaw:

Trendy w zarządzaniu łańcuchem dostaw (supply chain) 4.0

Łańcuchy dostaw ewoluują obecnie w stronę systemów logistycznych charakteryzujących się większą dynamiką, większą elastycznością, większą indywidualizacją, większą precyzją oraz większą wydajnością. Jak już wspomnieliśmy w naszym artykule poświęconym logistyce 4.0, nowe technologie cyfrowe i automatyzacja kształtują nową koncepcję łańcucha dostaw. Elementy definiujące koncepcję łańcucha dostaw 4.0 są następujące:

1. Konieczność stosowania technologii do pozyskiwania danych i zarządzania nimi

W obliczu coraz bardziej obszernych i złożonych łańcuchów dostaw zarządzanie informacjami stało się nieodzowną kwestią warunkującą możliwość sprostania zapotrzebowaniu rynku. Dlatego też należy bezwzględnie nadzorować następujące aspekty:

• Precyzja danych podczas zarządzania zapasami: w świetle konieczności składowania coraz większej liczby pozycji asortymentowych (SKU) dokładność danych dotyczących stanu magazynowego umożliwia nie tylko optymalizację składowanych ładunków, ale także zapewnienie odpowiedniego poziomu obsługi, unikając niepożądanych braków zapasów. Jest to możliwe dzięki użyciu oprogramowania do zarządzania magazynem (WMS), ułatwiającego sprawowanie kontroli nad stanem magazynowym.
• Identyfikowalność towarów: podczas analizy globalnych łańcuchów dostaw identyfikowalność przepływów logistycznych stanowi wyjątkowe uzupełnienie sprawowanej kontroli, pozwalające na zarządzanie przepływami materiałów zarówno na szczeblu wewnętrznym, jak i zewnętrznym. Utrzymanie systemu śledzenia jest możliwe wyłącznie poprzez użycie technologii etykietowania za pomocą kodów kreskowych lub RFID, urządzeń do pozyskiwania danych oraz oprogramowania zarządzającego danymi współdzielonymi w ramach łańcucha dostaw.
• Wyczerpujące monitorowanie kluczowych wskaźników efektywności (KPI): programy typu Supply Chain Analytics Software firmy Mecalux umożliwiają monitorowanie wszelkich czynności prowadzonych w magazynie oraz ich związku z pozostałymi ogniwami łańcucha dostaw, aby operacje te nie utrudniały przepływów logistycznych odbywających się wewnątrz przedsiębiorstwa.

2. Większa integracja poszczególnych podmiotów zaangażowanych w łańcuch dostaw

Strategia doboru partnerów w ramach łańcucha dostaw coraz częściej skupia się na wyeliminowaniu barier między dostawcami i nawiązaniu relacji opartej na współpracy.

Jest to możliwe dzięki ujednoliceniu procesów oraz wspólnemu planowaniu pracy. Korzystanie z zaawansowanego oprogramowania do zarządzania informacjami jest nieodzowne, aby przestać działać w pojedynkę i rozpatrywać łańcuch dostaw w bardziej całościowym ujęciu.

3. Strategie automatyzacji procesów w celu zwiększenia precyzji i tempa realizacji

Automatyzacja przemysłowa stosowana już w procesach produkcyjnych wkroczyła również do łańcucha dostaw i jest obecna w rozmaitych obszarach logistyki:

• Zarządzanie operacjami magazynowymi: oprogramowanie WMS ułatwiło organizację działalności i dostępnych zapasów w coraz bardziej złożonych obiektach magazynowych. W związku z tym warto zwrócić uwagę na jego rolę w zakresie optymalizacji pracy podczas przygotowywania zamówień przy użyciu takich mechanizmów, jak kompletacja głosowa (pick by voice) oraz kompletacja za pomocą urządzeń świetlnych (pick to light). Wszystko to umożliwia zwiększenie liczby zamówień skompletowanych przez jednego operatora w przeliczeniu na godzinę pracy, a także eliminuje niemal wszystkie błędy.
• Zautomatyzowany transport ładunków w procesach intralogistycznych: przemieszczanie towarów zwykle znajduje się na celowniku prowadzonych w magazynach przedsięwzięć modernizacyjnych, z uwagi na ogromne związane z tym korzyści. Obecnie magazyny automatyczne wykorzystują wszelkiego rodzaju systemy do zwiększania tempa przepływu materiałów i poprawy bezpieczeństwa w obiektach.
• Zarządzanie trasami transportu: oprogramowanie do zarządzania flotą transportową ma zasadnicze znaczenie dla koordynacji dystrybucji towarów pomiędzy poszczególnymi węzłami łańcucha dostaw. Systemy te umożliwiają organizację tras stosownie do określonych parametrów logistycznych, takich jak np. terminy dostawy, a także obejmują szereg strategii, w tym konsolidację ładunków lub ich grupowanie.

Efektywnego zarządzania łańcuchem dostaw nie można rozpatrywać bez uwzględnienia optymalizacji procesów logistycznych przedsiębiorstw. Jak wspomnieliśmy, obie kwestie są ze sobą powiązane bardziej niż kiedykolwiek dotąd, a ich jednoznacznym celem jest wzrost rentowności firmy. Mecalux może pomóc Ci określić szereg celów logistycznych, a następnie osiągnąć je, począwszy od zarządzania magazynem – nie czekaj, skontaktuj się z nami.