Centrum dystrybucyjne – klucz do skrócenia czasu dostawy i wyeliminowania błędów

Złożony charakter procesów prowadzonych w ramach logistyki ostatniej mili i logistyki odwrotnej uplasował centra dystrybucyjne (ang. fulfillment centers) na kluczowej pozycji w łańcuchu dostaw. 

Konieczność skrócenia czasu dostawy spowodowała upowszechnienie tych obiektów w pobliżu dużych ośrodków miejskich lub w dobrze skomunikowanych lokalizacjach. W niniejszym artykule przyjrzymy się specyfice centrów dystrybucyjnych, ich znaczeniu w kontekście logistyki 4.0 oraz cechom odróżniającym je od tradycyjnych magazynów. 

Charakterystyka centrum dystrybucyjnego

Centrum dystrybucyjne to obiekt logistyczny, którego głównym zadaniem jest rozdzielanie towarów do poszczególnych odbiorców. Innymi słowy, centrum dystrybucyjne odpowiada za sprawne i skuteczne dostarczanie produktów klientom lub innym magazynom, a nawet za zaopatrzenie zakładów produkcyjnych. 

Warto zwrócić uwagę, że centra dystrybucyjne powstały w miejsce tradycyjnych magazynów z myślą o ograniczeniu kosztów i czasu dostawy produktów na ostatniej mili lub w ramach logistyki odzysku (zarządzania zwrotami). Z tego względu zlokalizowane są najczęściej w pobliżu dużych ośrodków miejskich, w parkach przemysłowych lub strefach działalności logistycznej. 

Centra dystrybucyjne, składające się z jednego lub więcej budynków w zależności od obciążenia pracą, są podzielone na poszczególne obszary robocze, stosownie do rodzaju wykonywanych operacji. Jednym z głównych obszarów jest strefa przyjęć, w której operatorzy sortują produkty i materiały otrzymane z innych magazynów lub od zewnętrznych dostawców. Kolejny to strefa wydań – w której uporządkowany według tras przewoźników towar oczekuje na załadunek w pojazdach.

Pomiędzy obiema strefami znajduje się zazwyczaj pole odkładcze przeznaczone do tymczasowego składowania towaru przed jego przeniesieniem do miejsca kolejnych czynności. Konieczność zagwarantowania możliwie najkrótszego czasu dostaw oraz całościowej kontroli nad towarem zobligowały wiele firm do zamiany tradycyjnych rozwiązań przeładunkowych na rzecz automatycznych systemów transportu, takich jak przenośniki przemysłowe zapewniające sprawną obsługę, bezpieczeństwo i integralność zamówień. 

W centrach dystrybucyjnych charakteryzujących się dużym obciążeniem pracą wdrażane są sortery, a także automatyczne systemy załadunku i rozładunku towaru w celu przyspieszenia wysyłki w strefie doków. 

Firmy z sektora spożywczego, chemicznego i farmaceutycznego jako pierwsze zainicjowały rozwiązania w postaci innowacyjnych centrów dystrybucyjnych. Dobrym przykładem tej pionierskiej działalności jest powstanie w pobliżu ośrodków miejskich tzw. dark stores, magazynów przypominających supermarkety, w których operatorzy przygotowują internetowe zamówienia na produkty spożywcze.

Sposób działania centrum dystrybucyjnego

Zadaniem centrów dystrybucyjnych jest przyjmowanie towarów pochodzących z wielu źródeł, porządkowanie ich i wydawanie do miejsca przeznaczenia w możliwie jak najkrótszym czasie. W związku z tym obiekty dysponują minimalnym poziomem zapasów magazynowanym zazwyczaj przez krótki czas, zwłaszcza w przypadku produktów o wysokim poziomie rotacji. 

Główne operacje wykonywane w centrum dystrybucyjnym (wraz z dedykowanymi systemami magazynowymi) są następujące:

• Przyjęcie towaru: centra dystrybucyjne przyjmują towar pochodzący od zewnętrznych dostawców, z innych magazynów firmy, z błędnie przygotowanych zamówień itp. Po rozładunku pojazdów w dokach przeładunkowych za pomocą urządzeń takich jak wózki widłowe i ręczne wózki paletowe, operatorzy umieszczają towar w kanałach przepływowych pełniących funkcję strefy buforowej do tymczasowego składowania palet. 
• Magazynowanie: w niezautomatyzowanych centrach dystrybucyjnych towar jest umieszczany na regałach paletowych lub systemach akumulacyjnych w zależności od przyjętej strategii zarządzania zapasami (LIFO, FIFO itp.). W obiektach zautomatyzowanych przenośniki paletowe lub pojemnikowe transportują artykuły ze strefy przyjęć do strefy składowania, gdzie są one poddawane weryfikacji na stanowisku kontroli palet, a następnie za pośrednictwem układnicy trafiają do miejsc magazynowych wyznaczonych przez system WMS do zarządzania magazynem. 
• Kompletacja: jest to kluczowa operacja prowadzona w centrum dystrybucyjnym. W celu przyspieszenia przepływu pracy obiekty te są wyposażane w systemy magazynowe, takie jak regały półkowe przepływowe oraz podesty lub pomosty. Ponadto w centrach dystrybucyjnych 4.0. automatyczne systemy magazynowe są uzupełnione o wysoko wydajne stanowisko kompletacji, umożliwiające operatorom wykonanie nawet 1000 pobrań na godzinę. 
• Wydania towaru: transport ładunków do strefy wysyłki odbywa się z wykorzystaniem tradycyjnych urządzeń przeładunkowych lub systemu przenośników. Z uwagi na wysoki przepływ towarów centra dystrybucyjne coraz częściej korzystają z sorterów do automatycznego rozdzielania zamówień trafiających bezpośrednio do odpowiedniego kanału wysyłkowego.

Duża różnorodność nośników obsługiwanych obecnie w centrach dystrybucyjnych, łączących pozycje asortymentowe układane na paletach z pozycjami umieszczanymi w pudełkach, zmusza firmy do wdrażania automatycznych systemów przenośnikowych przyspieszających przepływ ładunków w magazynie. W takiej sytuacji system zarządzania magazynem ma nadrzędne znaczenie dla zapewnienia prawidłowego funkcjonowania centrum dystrybucyjnego. System WMS automatyzuje przypisywanie lokalizacji, koordynuje zadania operatorów i zapewnia możliwość śledzenia produktów na wszystkich etapach procesu logistycznego. 

Różnice między centrum dystrybucyjnym a magazynem

Często pojęcia „centrum dystrybucyjne” i „magazyn” są stosowane zamiennie, jest to jednak błędna praktyka. W odróżnieniu od tradycyjnego magazynu, którego zasadniczą funkcją jest magazynowanie i wysyłka, centrum dystrybucyjne specjalizuje się w procesach przyjęć, kompletacji i wydań towarów w celu skrócenia czasu dostawy zamówienia do klienta końcowego. W związku z tym centra dystrybucyjne zwykle są kojarzone z procesami cross-docking. 

W typowym łańcuchu dostaw towar trafia z magazynu dostawcy do centrum dystrybucyjnego. Tam podlega segregacji na podstawie licznych kryteriów (trasa przewozu, strategie dotyczące rotacji itp.), a następnie wydaniu w ustalonym czasie i określonej formie.

Firmy zazwyczaj prowadzą tradycyjne magazyny, a operatorzy logistyczni (zwłaszcza 3PL) dysponują centrami dystrybucyjnymi, w których przyjmują produkty pochodzące od klientów i sortują je według trasy dostawy, dostawcy, pozycji magazynowej itp.

Ponadto centra dystrybucyjne obecnie zajmują się nie tylko zarządzaniem skomplikowanym ostatnim etapem dostawy, ale również logistyką odwrotną. Ośrodki te są położone w pobliżu dużych miast, zatem w pierwszej kolejności przyjmują i obsługują nieprawidłowe zamówienia zwrócone przez klientów.

Przykłady centrów dystrybucyjnych

Dziś centrum dystrybucyjne stanowi kluczowe ogniwo łańcucha dostaw, ponieważ odbiera towar pochodzący zarówno od dostawców, jak i z innych magazynów w celu zapewnienia efektywnej dostawy do klienta docelowego. Błędy popełnione w centrum dystrybucyjnym mogą mieć wpływ na cały łańcuch logistyczny. Oto kilka przykładów firm, które skutecznie zoptymalizowały logistykę swoich obiektów, zapewniając płynny przepływu towarów w całej sieci.

Jednym z przykładów jest firma Havi Logistics. Ten niemiecki operator logistyczny, posiadający 48 centrów dystrybucyjnych w całej Europie, powierzył firmie Mecalux zadanie przeprojektowania jednego z obiektów położonego w mieście Lodi (Włochy). Celem przedsięwzięcia było zwiększenie powierzchni użytkowej z 4870 m2 do obecnych 10 000 m2 oraz wzrost pojemności magazynu, którą osiągnięto dzięki instalacji regałów przesuwnych Movirack. Jest to idealne rozwiązanie do składowania towarów w warunkach chłodniczych. Dzięki jego zastosowaniu całkowita pojemność magazynu wzrosła z 4500 do 12 500 palet. 

Liderami w modernizacji centrów dystrybucyjnych są operatorzy 3PL. Przedsiębiorstwa te zorientowane są na udoskonalanie wszelkich operacji logistycznych w celu skrócenia czasu dostawy zamówień. „Aby zrozumieć, jak efektywny jest ten obiekt, należy oprzeć się na danych. Po pierwsze koszt magazynowania uległ zmniejszeniu o 64%. Po drugie pojemność magazynowa zwiększyła się o 55%. Po trzecie okres zwrotu z inwestycji wynosi 1,2 roku. I wreszcie, co nie mniej istotne, wszystko to można było osiągnąć przy zachowaniu wysokiej wydajności” – tłumaczy dyrektor Havi Logistics Włochy po rozbudowie centrum dystrybucyjnego wykonanej przez firmę Mecalux. 

Centra dystrybucyjne charakteryzują się szybkością w realizacji przyjęć i wydań towaru. Wiąże się to z większym ryzykiem błędów, dlatego wdrożenie systemu zarządzania magazynem (WMS) jest konieczne w celu ograniczenia czasu wykonywania czynności bez dezorganizacji pracy magazynu. Decyzję o zastosowaniu tego rozwiązania w swoim centrum dystrybucyjnym podjęła firma Zaloker & Zaloker, dystrybutor materiałów sanitarnych w Lublanie (Słowenia), która wybrała oprogramowanie Easy WMS firmy Mecalux, co pozwiliło jej zwiększyć wydajność o 10%, utrzymując jednocześnie niski odsetek błędów.

Powyższe przykłady potwierdzają zasadnicze znaczenie wyboru systemów magazynowych oraz instalacji oprogramowania do koordynacji poszczególnych operacji dla zapewnienia efektywności centrów dystrybucyjnych.

 

Czy centra dystrybucyjne są  gotowe na logistykę 4.0?

Z jednej strony logistyka 4.0 niesie wiele możliwości dla firm, które portafią umiejętnie je wykorzystać. Z drugiej natomiast przedsiębiorstwa, które na czas nie przystosują się do zachodzących zmian, będą popełniać błędy mogące zagrozić dalszej możliwości prowadzenia działalności. Centrum dystrybucyjne stanowi kluczowy element zapewniający skuteczne zarządzanie procesami logistycznymi. Szybsze, bardziej precyzyjne i konkurencyjne dostawy, a także wyeliminowanie problemów związanych z logistyką odwrotną to główne aspekty decydujące o powodzeniu działalności.

Firma Mecalux specjalizuje się w dostarczaniu kompleksowych rozwiązań z zakresu intralogistyki w celu zwiększenia rentowności procesów prowadzonych w centrum dystrybucyjnym. Od systemów składowania wyposażonych w najnowsze technologie po oprogramowanie pełniące funkcję „mózgu” zarządzającego magazynem i zachodzącymi w nim operacjami – Mecalux oferuje spersonalizowane rozwiązania dostosowane do potrzeb każdego klienta. Skontaktuj się z nami, a nasi specjaliści doradzą Ci, jak zwiększyć efektywność Twojego centrum dystrybucyjnego.