Zalety wdrożenia kodów QR w logistyce

Kody QR są wykorzystywane w logistyce od czasu ich wprowadzenia na rynek w 1994 roku. Podobnie jak kody kreskowe znajdują zastosowanie w magazynach głównie w celu przyspieszenia inwentaryzacji i zapewnienia pełnej identyfikowalności produktów, czyli ich monitorowania podczas realizacji poszczególnych procesów w ramach łańcucha dostaw.

Według firmy konsultacyjnej Future Marketing Insights światowy rynek kodów QR został wyceniony na kwotę 996,8 mln dolarów w 2018, a w okresie 2019–2027 spodziewany jest jego coroczny wzrost o 8,7%. Jaki wpływ wywarły kody QR na sektor logistyki? W niniejszej publikacji omówimy sposób wykorzystywania, cechy oraz zalety tych oznaczeń.

Czym są kody QR?

Zanim zagłębimy się w istotę zagadnienia, zacznijmy od definicji kodu QR. Jest to skrót angielskiego zwrotu Quick Response (szybka reakcja) dotyczącego systemu etykietowania stworzonego w celu szybkiego odczytu danych. Kody QR zawierają różne rodzaje informacji: kody numeryczne, tekst, odnośniki do stron internetowych, a nawet niewielkie pliki binarne (o wielkości do 3 KB).

Inżynierowie z Denso Wave, japońskiej firmy należącej do Grupy Toyota, opracowali kody QR z myślą o zniesieniu ograniczeń, z którymi wiązało się wykorzystywanie kodów kreskowych. Jakie były to ograniczenia? W zakładzie produkcyjnym firmy operatorzy musieli skanować dużą liczbę kodów kreskowych i identyfikować wiele pozycji asortymentowych, co było zadaniem wysoce pracochłonnym. Ponadto potrzebowano kodów o mniejszych rozmiarach, dostosowanych do właściwości poszczególnych artykułów.

Ostatecznym celem Denso Wave było zwiększenie elastyczności podczas zarządzania zapasami. Szybkość odczytu udało się uzyskać dzięki samej aranżacji kodów QR, natomiast pod względem wielkości warto wskazać, że najmniejsze kody QR mogą mieć długość zaledwie 1,5 cm z każdej strony.

Jak działa kod QR?

Kod QR ma postać kwadratowych kodów złożonych z niewielkich kwadratów w kolorach białym i czarnym (tzw. moduły). Przyjrzyjmy się ich strukturze.

Struktura kodu QR:
**1) Informacje o wersji**. Wskazanie wersji kodu QR.
**2) Informacje o formacie**. Informacje na temat poziomu korekcji błędów. Jest to pierwsza informacja odczytywana przez system podczas odszyfrowywania kodu, dzięki czemu może rozpoznać rozmiar zawartych w nim symboli (liczba dostępnych bajtów).
**3) Dane kodu QR**. Biało-czarne moduły w sekwencji naprzemiennej służą do przechowywania informacji.
**4) Wzorzec lokalizacji lub identyfikacji pozycji**. Są to kwadraty znajdujące się w trzech narożnikach, ułatwiające wysoką prędkość odczytu. Umożliwiają identyfikację ułożenia symbolu.
**5) Wzorzec ułożenia liniowego**. Mniejsze kwadraty służą do określania współrzędnych kodu QR w celu dokonywania odczytu na powierzchniach zakrzywionych.
**6) Wzorzec czasowy**. Pomaga w ponownej synchronizacji współrzędnych w przypadku wystąpienia drobnych zakłóceń.
**7) Strefa ciszy**. Pomaga odizolować kod QR z jego otoczenia.

Rodzaje kodów QR

Na rynku funkcjonuje wiele rodzajów kodów QR. Najczęściej stosowany jest model 2 – udoskonalona wersja pierwotnego modelu opracowanego przez Denso Wave. Inne kody, takie jak micro QR, SQRC i FrameQR, również zyskują coraz większą popularność. Oto niektóre cechy szczególne i rodzaje zastosowania tych kodów:

Model 1 i 2. Model 1 to pierwotna wersja kodu QR opracowana przez Denso Wave. Model 2 to wersja udoskonalona, umożliwiająca przechowywanie większej ilości informacji.
Micro QR. Zmniejszona wersja kodu QR. W zależności od zawartości i poziomu korekcji błędów może mieć do czterech rozmiarów.
SQRC. Jest to kod QR zawierający pewne ograniczenia w zakresie odczytu danych, dlatego jest stosowany do zarządzania prywatnymi i wewnętrznymi danymi firmy.
FrameQR. Ten rodzaj kodu umożliwia dodawanie ilustracji lub zdjęć bez uszkodzenia zawartości kodu. W związku z tym niektóre firmy umieszczają swoje logo w celu zwiększenia widoczności reprezentowanej marki.

Firmy wykorzystują poszczególne rodzaje kodów w zależności od potrzeb i specyfiki działalności. Przykładowo dzięki większej pojemności model 2 bardziej nadaje się do kontroli produktów składowanych w magazynie.

Kody QR w logistyce

Chociaż kody QR zostały zaprojektowane do użytku w produkcji, bardzo szybko dostosowano je również do sektora logistyki. Dzięki obsłudze większej ilości informacji i szybszemu odczytowi idealnie nadają się do kontroli produktów we wszystkich procesach prowadzonych w łańcuchu dostaw.

Czy warto zastąpić kody kresowe kodami QR? Przyjrzyjmy się różnicom między wymienionymi rodzajami kodów oraz zaletom każdego z nich:

Informacje. Firmy przetwarzają znaczną ilość danych na temat produktów (data produkcji i data ważności, właściciel, poziom popytu, cechy szczególne uwzględniane na etapie magazynowania itp.). Kody QR zawierają dużą liczbę znaków (do 7089 znaków numerycznych, 4296 znaków alfanumerycznych lub 2953 bajtów), czyli mogą przechowywać nawet dziesięciokrotnie więcej informacji niż kody kreskowe.
Rozmiary. Wszystkie produkty obsługiwane przez daną firmę wymagają prawidłowego oznaczenia za pomocą etykiet. Odczyt danych z kodów QR jest równie skuteczny bez względu na rozmiar etykiety.

Porównanie rozmiarów kodów kreskowych i kodów QR oraz zawartych w nich informacji
A) Rozmiar kodu (cm)
B) Znaki numeryczne

Wytrzymałość. Uszkodzenie lub zabrudzenie kodu kreskowego uniemożliwia odczyt zawartych informacji. W przypadku kodów QR, dzięki wzorcowi czasu, istnieje możliwość bezproblemowego odzyskania danych.
Uniwersalność. Kody QR są odczytywane za pomocą większości standardowych urządzeń wykorzystywanych w magazynie. Ich odczyt odbywa się sprawnie niezależnie od ułożenia terminala, w przeciwieństwie do kodów kreskowych, które skanować można jedynie w poziomie.

Największą przeciwnością w upowszechnieniu się kodów QR w logistyce jest niesłabnąca popularność kodów kreskowych. Firmy są przyzwyczajone do pracy z tradycyjnym systemem identyfikacji produktów i czasem niechętnie myślą o zmianach.

Ponadto niektóre produkty trudno jest oznaczyć za pomocą kodu QR ze względu na ich kształt. Przykładem mogą być kable, do których bardziej nadaje się tradycyjny kod kreskowy.

Rozwiązania umożliwiające obsługę kodów QR w magazynie

Zarówno kody kreskowe, jak i kody QR stanowią niezwykle praktyczne rozwiązanie w celu identyfikacji poszczególnych produktów. Chociaż powstały z myślą o sektorze produkcji, kody QR zostały wprowadzone do logistyki w celu optymalizacji wykonywanych czynności i szybszej identyfikacji towaru.

Aby wykorzystać technologię kodów QR w magazynie, wystarczy wyposażyć go w odpowiednie czytniki laserowe. Należy upewnić się, że urządzenie jest w stanie odczytywać kody 2D (a nie tylko zwyczajowe 1D), a zwłaszcza format kodu QR, który firma zamierza wdrożyć.

W magazynie wszystkie produkty i procesy ostatecznie muszą podlegać kontroli za pomocą systemu zarządzania magazynem (WMS), takiego jak np. Easy WMS firmy Mecalux. Po zeskanowaniu kodu QR lub kodu kreskowego WMS uzyskuje dostęp do najważniejszych danych o produkcie (zwłaszcza pozycji i poziomu rotacji), dzięki czemu może przypisać mu odpowiednią lokalizację.

Kody QR można odczytywać za pomocą dowolnego systemu identyfikacyjnego wykorzystywanego w magazynie

Zakodowana logistyka

Firmy stosujące system identyfikacji za pomocą kodów kreskowych w magazynach mogą rozważyć wdrożenie kodów QR w celu usprawnienia czynności magazynowych i zarządzania zapasami. Należy jednak pamiętać, że do obsługi tego rodzaju etykiet niezbędny jest wszechstronny system zarządzania magazynem, który umożliwi odczyt kodu za pomocą dowolnego terminala radiowego i w oparciu o pozyskane dane przypisze każdemu produktowi odpowiednią lokalizację, uwzględniając specyfikę działalności firmy.

Oprogramowanie Easy WMS firmy Mecalux zapewnia możliwość obsługi najczęściej stosowanych kodów w magazynach, w tym kodów QR. Skontaktuj się z nami, a pomożemy Ci wdrożyć tę technologię i zaprezentujemy możliwość dostosowania Easy WMS do Twojego magazynu.