Kim jest pracownik 4.0 i jakie umiejętności powinien posiadać

Pracownik 4.0 jest odpowiedzią na zachodzącą cyfrową transformację, która zmienia niemal wszystkie gałęzi przemysłu. Nie omija ona także i logistyki, w której digitalizacja procesów realizowanych w ramach łańcucha dostaw oraz komputeryzacja i automatyzacja pracy magazynów wytworzyły zapotrzebowanie na nowy model pracownika.

Zaistniała sytuacja spowodowała, że obecnie firmy coraz śmielej rywalizują między sobą o zatrudnienie najlepszych talentów dostępnych na rynku. Stawka jest niemała, ponieważ pracownik 4.0 jest wartością dodaną, która w dłuższym procesie przekłada się na wymierne korzyści dla przedsiębiorstwa.

Wyzwania stojące przed pracownikiem 4.0

Rozwój technologii usprawnił organizację procesów produkcyjnych, magazynowych i dystrybucyjnych. Jednocześnie wykreował nowe obszary, z którymi musza mierzyć się dzisiejsi specjaliści w branży logistycznej, na przykład:

• Analiza i eksploracja danych (tzw. data mining). Masowa informatyzacja procesów przekłada się na ogromną ilość danych dostarczanych przez np. system ERP lub system WMS. Stąd niezwykle cenne są umiejętności analityczne, które pozwolą wyodrębnić najistotniejsze z punktu widzenia prowadzonej działalności informacje.
• Wdrażanie systemów WMS. Proces ten wymaga udziału w nim całego przedsiębiorstwa, jednak przede wszystkim jego sukces będzie zależeć od osób potrafiących prawidłowo przeprowadzić integrację systemu, łącząc potrzeby obydwu stron biorących w nim udział – dostawcy oprogramowania i klienta.
• Automatyzacja procesów magazynowych. Pracownik 4.0 musi posiadać umiejętności, które przełożą się na większą efektywność i produktywność magazynów automatycznych.
• Rozwój strategii omnichannel i działalności e-commerce. Rosnąca popularność sprzedaży internetowej sprawia, że firmy muszą udostępniać różne kanały sprzedażowe i umiejętnie łączyć ich obsługę, aby dostarczyć klientom najwyższą jakość usług. Z drugiej strony generuje ona nowe problemy wymagające niekonwencjonalnego i innowacyjnego myślenia, które pozwoli je rozwiązać (np. zagadnienie „ostatniej mili”). Logistyka 4.0 wymaga pracowników, którzy będą potrafić połączyć świat internetu z procesami logistycznymi realizowanymi w obrębie łańcucha dostaw.

Każde z powyższych wyzwań przekłada się na model pracownika 4.0, który powinien być między innymi dobrze wyszkolonym specjalistą, łatwo przystosowującym się do nieustannych zmian, poruszającym się bez problemów w analityce i ogromie dostępnych danych, a przy tym cechować się kompetencjami miękkimi i potrafić skutecznie działać w zespole.

Pracownik 4.0: charakterystyka

Badanie przeprowadzone przez Parlament Europejski szacuje, że wraz z rozwojem idei przemysłu 4.0 brak wyszkolonych i przygotowanych na zachodzące zmiany pracowników może spowodować nieobsadzenie blisko 825 000 miejsc pracy. Tę robiącą wrażenie liczbę zdają się potwierdzać agencje rekrutacyjne i osoby odpowiedzialne za wyławianie najlepszych talentów, które zgodnie informują, że coraz trudniej jest wyszukać odpowiednich kandydatów.

Dodatkowym wyzwaniem, obok odnalezienia „idealnego pracownika 4.0”, jest stworzenie takiego stanowiska pracy, aby zatrudniona osoba pozostała i związała się z firmą na dłużej. Stąd tak powszechne obecnie jest prześciganie się przedsiębiorstw w proponowaniu, obok odpowiednio wysokich zarobków, także atrakcyjnych warunków pracy i szans rozwoju, które okażą się na tyle zachęcające dla pracownika, że ten przedłoży daną ofertę nad propozycję konkurencji.

Czym powinien charakteryzować się pracownik 4.0 w magazynie? Jakie powinien posiadać umiejętności, aby móc sprostać wymaganiom nowej ery przemysłowej? Oto kilka przykładowych kompetencji, które są obecnie szczególnie cenione wśród pracodawców w logistyce:

• wykształcenie wyższe, preferowane inżynieryjne,
• znajomość języków,
• wiedza na temat procesów logistycznych i oprogramowania do ich automatyzacji,
• cechy przywódcze, proaktywność, umiejętność radzenia sobie w trudnych sytuacjach,
• umiejętność analitycznego myślenia,
• zdolności organizacyjne, umiejętności planowania pracy oraz zarządzania zespołem,
• kompetencje miękkie.

Najwyższa jakość pracy niezależnie od zajmowanego stanowiska

Pracownik 4.0 to nie tylko ekspert w swojej dziedzinie, z elitarnymi umiejętnościami automatyzowania pracy robotów, który zajmuje wysokie stanowisko. Firma, aby skutecznie rywalizować na współczesnym rynku, musi zapewniać najwyższą jakość usług na każdym etapie łańcucha dostaw. Stąd niezwykle istotne jest przeprowadzanie regularnych szkoleń również wśród pracowników niższego szczebla – operatorów wózków widłowych, osób odpowiedzialnych za kompletację czy magazynierów – bez udziału których niemożliwe jest zachowanie wysokiego poziomu realizacji procesów magazynowych.

Każda firma funkcjonująca w obszarze logistyki (choć na dobrą sprawę dotyczy to wszystkich przedsiębiorstw) w swojej działalności powinna zadbać o dwie następujące kwestie:

• sprawienie, aby pracownicy czuli się częścią zachodzącej digitalizacji procesów, i przydzielanie im zadań zgodnie z ich umiejętnościami;
• zapewnienie pracownikom rozwoju i szkoleń, które umożliwią im rozwój ich umiejętności i potencjału.

Dlatego firmy nie powinny skupiać się tylko i wyłącznie na poszukiwaniu idealnych kandydatów. Przeprowadzanie szkoleń i zwiększanie kompetencji swojej kadry pracowniczej jest obecnie jedną z najbardziej kluczowych kwestii. Pracownik 4.0 to osoba, która bez względu na to, na jakim szczeblu organizacji się znajduje, będzie pozytywnie zapatrywać się na możliwość rozwoju osobistego i zdobycia nowych umiejętności.

Człowiek i jego umiejętności najwyższą wartością

W kontekście przemysłu 4.0 często przewija się pogląd, który głosi, że nie ma w nim już więcej miejsca na czynnik ludzki. Jest to nieprawdą, wręcz przeciwnie, choć zwiększa się udział maszyn i sztucznej inteligencji, a cyfryzacja obejmuje niemal każdy aspekt działalności przedsiębiorstwa, tak nadal jego największą wartością pozostanie pracownik, a dokładniej pracownik 4.0. Odbywająca się transformacja wymaga udziału w niej profesjonalistów, którzy rozumieją istotę zachodzących zmian oraz będą potrafić przeprowadzić przez nie firmy, dla których pracują.

Przedsiębiorstwa powinny skupić się nie tylko na tu i teraz, czyli szukaniu idealnego w danej chwili kandydata, ale także na najbliższej przyszłości. Należy inwestować w programy edukacyjne i podejmować współpracę z instytucjami szkoleniowymi oraz uniwersytetami, aby uczyć przyszłych menadżerów logistyki umiejętności kluczowych dla ery 4.0. W dłuższej perspektywie czasowej działania te przyniosą korzystny efekt dla całej branży.