Pociąg logistyczny – początki automatycznych systemów transportowych

Pociąg logistyczny to system transportowy używany do przewozu znacznych ilości ładunków między różnymi strefami magazynu.

Takie rozwiązanie, mimo istotnych zalet, może okazać się niewystarczające w przypadku niektórych obiektów logistycznych, jak np. centra dystrybucji o dużym natężeniu przepływu produktów. W tej sytuacji ręczne urządzenia zdecydowanie lepiej zastąpić systemami automatycznymi, np. przenośnikami paletowymi lub systemem transportu szynowego.

Czym jest pociąg logistyczny

Pociąg logistyczny to zestaw transportowy złożony z ciągnika kierowanego przez operatora oraz doczepianych wózków o ładowności do 2000 kg. Zestawy takie zazwyczaj wykorzystuje się celem usprawnienia przewozu towarów na odległościach powyżej 100 metrów, np. między różnymi stanowiskami roboczymi.

Omawiane systemy charakteryzują się dużą uniwersalnością głównie dzięki szerokim możliwościom dostosowania wózków do konkretnych potrzeb transportowych. Na wózkach można przewozić praktycznie dowolne ładunki, począwszy od palet, poprzez kartony, różnego rodzaju pojemniki wielkogabarytowe, aż po pojedyncze produkty, np. opony. 

Dostępne są również pojazdy samojezdne typu AGV, które nie wymagają ręcznego sterowania. Poruszają się one automatycznie wzdłuż rozmieszczonych na podłodze magazynu ścieżek emitujących pole magnetyczne.

Zalety (i wady) pociągów logistycznych

Ciągnik pociągu logistycznego konstrukcją przypomina tradycyjny wózek widłowy. Różni się jednak od niego zasadą działania – zamiast podnosić ładunki, ciągnie za sobą podczepione wózki platformowe, umożliwiając w ten sposób transport wielu palet na raz. Pod tym względem przewyższa więc inne urządzenia, które zazwyczaj nadają się tylko do przewozu pojedynczych ładunków.

W porównaniu do wózków widłowych i paletowych rozwiązanie takie przynosi następujące korzyści: 

• Możliwość transportu dużych ilości towarów między różnymi strefami magazynu lub stanowiskami roboczymi przy wykorzystaniu pojedynczego ciągnika lub wózka poruszającego się po ścieżce elektrycznej.
• Elastyczna obsługa ładunków – możliwość formowania pociągów z różnych wózków w zależności od indywidualnych potrzeb użytkownika. Dostępne są wózki przystosowane do przewozu rozmaitych ładunków: od standardowych europalet aż po towary wymagające transportu w położeniu pionowym. 
• Bezpieczeństwo i wygoda – maszyny wyposażone są w hamulce, które blokują koła przy nieprawidłowym ustawieniu wózków. Ponadto mechanizmy podnoszenia są sterowane czujnikiem nożnym, co dodatkowo podnosi wygodę pracy operatora. 

Mimo wymienionych zalet omawiane rozwiązanie może jednak okazać się niewystarczające przy większym natężeniu przepływu ładunków w magazynie. Dzieje się tak głównie dlatego, że pociąg logistyczny ma wprawdzie dużą, ale jednak ograniczoną ładowność. W dodatku wszystkie towary przewozi w określonym kierunku po wyznaczonej trasie, co może stanowić pewne ograniczenie dla wydajności pracy. 

Pociąg logistyczny a przenośnik automatyczny

Pociągi logistyczne różnią się od przenośników przemysłowych przede wszystkim liczbą jednocześnie transportowanych towarów. O ile ładowność pociągu logistycznego jest ograniczona łącznym udźwigiem poszczególnych wózków, o tyle przenośniki pojemnikowe czy paletowe są zaprojektowane do ciągłego transportu dużych ilości ładunków. 

Ponadto przenośniki zapewniają wyższy poziom bezpieczeństwa systemów składowania, ładunków, a zwłaszcza pracowników, dzięki ogrodzeniom, które uniemożliwiają bezpośredni dostęp do działających elementów maszyn. Tymczasem w magazynach obsługiwanych przez pociągi logistyczne – zarówno sterowane przez człowieka, jak i samojezdne – aby uniknąć groźnych w skutkach wypadków, niezbędne jest odpowiednie oznakowanie trasy przejazdu, zazwyczaj przecinanej przez poruszających się pracowników.

Zarówno przenośniki, jak i pociągi logistyczne, charakteryzują się dość dużą elastycznością dzięki szerokiej gamie elementów składowych, które pozwalają rozbudowywać system i dostosować go do układu obiektu czy specyficznych wymagań klienta. Jednak w przypadku pociągów logistycznych z samojezdnym ciągnikiem niekiedy konieczna może okazać się reorganizacja układu magazynu celem wyznaczenia odpowiednich tras przejazdu wewnątrz i na zewnątrz obiektu. Warto podkreślić, że przenośniki paletowe są o wiele bardziej wydajnym i oszczędnym rozwiązaniem, ponieważ mogą transportować znaczne ilości ładunków po wyznaczonym odcinku przy minimalnych nakładach na utrzymanie. 

Dużą zaletą jest również możliwość budowy systemu przenośników z gotowych modułów z napędem rolkowym, łańcuchowym lub mieszanym, zależnie od wymaganego układu. Dostępne są proste zestawy typu plug & play, które charakteryzują się łatwością montażu i w ogóle nie wymagają programowania, jednak istnieje też możliwość rozbudowy systemu o dodatkowy osprzęt, taki jak stoły hydrauliczne, podnośniki palet, zatrzymywacze ładunków itp. 

Co więcej, podczas gdy pociągi logistyczne nadają się wyłącznie do transportu towarów między dwoma punktami na tym samym poziomie, przenośniki mogą służyć do tymczasowej akumulacji ładunków oraz przemieszczania ich między piętrami magazynu.

Dlatego właśnie doskonale sprawdzają się w magazynach ulokowanych na zapleczu linii produkcyjnych. Dobrym przykładem wdrożenia takiego rozwiązania jest zlokalizowany w Portugalii nowy obiekt firmy Císter, w którym automatyczne przenośniki zapewniają stały przepływ towarów z linii produkcyjnych do magazynu wyrobów gotowych bez konieczności nadzoru ze strony operatora. Oprogramowanie sterujące przenośnikiem samoczynnie przydziela towarom opuszczającym halę produkcyjną miejsca w magazynie automatycznym. Pozwala to uniknąć tworzenia się wąskich gardeł na wyjściu linii produkcyjnych. 

Pociąg logistyczny a robot AMR 

Pociągi logistyczne można również porównać z autonomicznymi robotami mobilnymi (AMR z ang. Autonomous Mobile Robots). Tego typu urządzenia mogą transportować towary wewnątrz magazynu, nie mając z góry narzuconej trasy przewozu. Wyznacza ją oprogramowanie sterujące zintegrowane z systemem WMS. 

Choć na rynku są też dostępne modele przystosowane do przewozu palet, to w przeciwieństwie do pociągów logistycznych roboty mobilne wykorzystuje się zwykle do transportu lżejszych ładunków. Dlatego często można spotkać je w magazynach e-commerce czy obiektach zajmujących się logistyką farmaceutyczną, która nie wymaga obsługi dużych ani ciężkich produktów.

Należy zaznaczyć, że roboty AMR to w porównaniu do systemów transportu automatycznego technologia w początkowej fazie rozwoju. Dlatego ich wdrożenie wymaga sporych nakładów inwestycyjnych i to niezależnie od tego, czy planujemy zakup maszyn na własność, czy tylko ich wypożyczenie. 

Pociąg logistyczny – proste rozwiązanie skomplikowanych problemów

Pociągi logistyczne mogą pomóc usprawnić przepływ towarów w magazynie, ale tylko w określonych warunkach. Ich możliwości są o wiele większe niż tradycyjnych wózków paletowych, które w dalszym ciągu w wielu obiektach z powodzeniem wykorzystuje się do ręcznego załadunku i rozładunku pojazdów. 

Warto jednak mieć na uwadze, że na rynku pojawia się coraz więcej automatycznych rozwiązań transportowych, które zapewniają maksymalną wydajność zaopatrywania stanowisk roboczych oraz linii produkcyjnych. Przenośniki automatyczne, dzięki swej elastyczności i możliwości dostosowania do każdych warunków magazynowych, pozwalają znakomicie usprawnić przepływ towarów w praktycznie dowolnym obiekcie logistycznym. 

Jeżeli chcesz dowiedzieć się, jak zwiększyć wydajność pracy magazynu, skontaktuj się z nami. Nasi specjaliści przeanalizują logistykę w Twojej firmie i zaproponują rozwiązania skrojone na miarę Twoich potrzeb.