Logistyka magazynowa: co to jest i jak zapewnić jej optymalne działanie?

Logistyka magazynowa to wszystkie czynności podejmowane w ramach planowania i zarządzania ładunkami oraz ich obsługi – przyjęcia do magazynu, składowania i wysyłki. Jej zadaniem jest kontrolowanie i monitorowanie przepływu towarów na etapie magazynowania oraz dostosowywanie posiadanych zasobów do aktualnego zapotrzebowania w zakresie efektywnego funkcjonowania obiektu.

W tym artykule omówimy główne elementy logistyki magazynowej, które wpływają na płynność i wydajność jej przebiegu.

Cele logistyki magazynowej

Główny cel, jaki stoi przed logistyką magazynową, to minimalizacja kosztów operacyjnych przy jednoczesnym zachowaniu optymalnego poziomu oferowanych usług. Aby to osiągnąć, przede wszystkim należy:

• dążyć do maksymalizacji powierzchni magazynowania,
• dbać o efektywne wykorzystanie urządzeń przeładunkowych,
• zorganizować w sposób optymalny pracę operatorów,
• zapewnić łatwy dostęp do obsługiwanych ładunków na każdym etapie procesu magazynowania,
• dbać o wysokie standardy bezpieczeństwa pracowników i towarów.

Logistyka magazynowa: klucz do wydajnej pracy magazynu

Na logistykę magazynową składają się procesy przyjęcia i składowania towarów, przygotowywania zamówień oraz ich wysyłki. Osiągnięcie wydajnej pracy magazynu będzie możliwe tylko dzięki optymalizacji każdego aspektu jego funkcjonowania.

1. Projekt logistyczny magazynu

Już na etapie projektowania układu magazynu należy rozpatrzyć szereg czynników, które będą mieć bezpośrednie przełożenie na to, w jaki sposób będzie realizowana logistyka magazynowa, na przykład:

• szacowana ilość oraz charakterystyka składowanych towarów,
• zakładana liczba przyjęć i wydań towarów oraz wskaźnik rotacji zapasów,
• wymagana powierzchnia składowania,
• zadania, jakie będą wykonywać operatorzy magazynowi,
• model organizacyjny i zarządzania stosowany w firmie,
• czy wykorzystywane będą systemy ERP i/lub WMS,
• jakie systemy składowania i urządzenia przeładunkowe będą używane w magazynie.

Projekt układu magazynu zawsze musi poprzedzać bardzo dokładna analiza potrzeb i celów przedsiębiorstwa. Bez niej końcowa postać obiektu składowania może okazać się zupełnie nieprzystosowana do charakterystyki działalności firmy. Nie należy zapominać również o przyszłości – logistyka magazynowa powinna być planowana z myślą o skalowalności prowadzonego biznesu. Dopiero spełnienie wszystkich wymienionych powyżej warunków pozwoli zaprojektować wydajny układ magazynu.

2. Obsługa ładunków: urządzenia przeładunkowe i systemy magazynowania

W kontekście logistyki magazynowej jako obsługę ładunków rozumiemy wszystkie operacje związane z wewnątrzmagazynowym transportem towaru oraz jego składowaniem. Ich przebieg uzależniony jest od wykorzystywanych urządzeń przeładunkowych, zainstalowanych w obiekcie systemów magazynowania oraz stosowanych metod manipulowania ładunkami.

– Systemy magazynowania

Istnieje wiele rodzajów regałów paletowych i półkowych. Dlatego wybór odpowiedniego systemu składowania musi być dokładnie przemyślany i przed podjęciem decyzji należy rozważyć następujące kwestie:

• charakterystyka przechowywanych produktów,
• zakładana pojemność magazynowa,
• wymagana płynność przyjęć i wydań towarów ze strefy magazynowej,
• dostępny budżet.

Przed zakupem konkretnej instalacji regałowej warto przeanalizować zalety i wady wszystkich dostępnych na rynku rozwiązań magazynowych. W tym celu można skorzystać z naszego artykułu, w którym zestawiliśmy i porównaliśmy cechy różnych systemów składowania.

– Urządzenia przeładunkowe

Liczba stosowanych urządzeń oraz sposób ich pracy ma bezpośredni wpływ na przepustowość magazynu. Z kolei ich charakterystyka kształtuje układ strefy magazynowej, ponieważ w zależności od rodzaju wymagają różnej szerokości korytarzy roboczych lub wysokości instalacji regałowej.

Urządzenia przeładunkowe możemy podzielić na dwie grupy:

• urządzenia manualne sterowane przez operatorów: wózki paletowe, wózki podnośnikowe, wózki do kompletacji zamówień, wózki widłowe itp.;
• systemy automatyczne: są to urządzenie autonomiczne sterowane przez oprogramowanie komputerowe ściśle współpracujące z systemem zarządzania magazynem. Do tej grupy zaliczamy układnice paletowe i układnice pojemnikowe, przenośniki przemysłowe, wózki wahadłowe, systemy transportu jednoszynowego, pojazdy prowadzone automatycznie i laserowo itp.

3. Kompletacja i wysyłka zamówień

Kompletacja zamówień jest kluczowym procesem wpływającym na efektywność pracy magazynu. To, w jaki sposób będzie przeprowadzana, będzie warunkować przebieg następujących po nim operacji: konsolidacji ładunków, pakowania zamówień oraz wydania towaru z magazynu. Jest to proces niezwykle złożony, na którego końcową wydajność składa się wiele pomniejszych elementów, w tym:

• wysokość, na jakiej odbywa się kompletacja: z poziomu posadzki, z niskiego, średniego i wysokiego poziomu;
• sposób, w jaki produkt jest kompletowany: kompletacja odbywa się w systemie „człowiek do towaru”, w której operator samodzielnie udaje się do miejsca składowania produktu, lub „towar do człowieka”, w którym systemy automatyczne dostarczają wymagany artykuł do stanowiska kompletacyjnego;
• metoda kompletacji: dyskretna (pojedyncza), grupowa, strefowa, falowa, pick-to-cart itp.

Podobnie jak w przypadku innych procesów magazynowania, także i wybór metody kompletacji zamówień powinien być poprzedzony dogłębną analizą wszystkich operacji logistycznych przeprowadzanych w magazynie oraz opracowaniem konkretnych celów, które powinny być osiągnięte (na przykład oczekiwana liczba zamówień wydawanych dziennie).

4. Zarządzanie zapasami i ich identyfikacja

Współczesna technologia umożliwia organizację pracy magazynu i zarządzanie zapasami na optymalnym poziomie. Dzięki niej możliwa jest całkowita identyfikowalność ładunku na każdym etapie łańcucha dostaw oraz stałe zapewnienie odpowiedniej ilości składowanych zapasów, która jest niezbędna do efektywnego funkcjonowania magazynu:

Do najpopularniejszych rozwiązań w tym zakresie zalicza się:

• czytniki danych: są to terminale radiowe oraz systemy wspierające proces kompletacji, jak np. pick-by-voice lub pick-to-light. Urządzenia te przekazują dane na temat aktualnego, fizycznego stanu zapasów do systemu zarządzania magazynem;
• system zarządzania magazynem: oprogramowanie WMS, w ścisłej współpracy z systemem ERP, kontroluje, koordynuje i zarządza operacjami oraz procesami zachodzącymi w magazynie. Dotyczy to m.in. optymalnego rozmieszczenia ładunków na regałach, usprawnienia procesu kompletacji poprzez zaplanowanie optymalnej kolejności pobieranych produktów i jak najkrótszych tras, które mają pokonać operatorzy, udostępniania podglądu w czasie rzeczywistym stanu zapasów lub zarządzania dokumentacją magazynową.

5. Bezpieczeństwo w magazynie

Specyfika pracy magazynu sprawia, że zarówno jego pracownicy, jak i składowane towary, są narażeni na ryzyko wypadków. Prawidłowo zorganizowana logistyka magazynowa powinna charakteryzować się zapewnieniem maksymalnego bezpieczeństwa wszystkich jej uczestników poprzez:

• ograniczenie ryzyka wypadków wśród pracowników: magazyn musi być wyposażony w systemy ochrony przeciwpożarowej. Istotne jest również to, aby zasady bhp w magazynie były bezwzględnie przestrzegane przez wszystkich pracowników. Firma jest zobligowana do przeprowadzania regularnych szkoleń dotyczących bezpieczeństwa pracy;
• zapewnienie bezpieczeństwa obsługiwanym ładunkom: najczęstszą przyczyną uszkodzenia ładunków jest jego nieumiejętna obsługa ze strony operatorów. Dlatego warto przeprowadzać stałe szkolenia wśród pracowników, a także zadbać o odpowiednie i czytelne oznakowanie ciągów komunikacyjnych w magazynie. Inną metodą wyeliminowania tego problemu jest automatyzacja magazynu, w których manipulowanie towarami zostanie powierzone maszynom;
• przeprowadzanie kontroli stanu regałów: przegląd regałów magazynowych jest obowiązkowy i należy go przeprowadzać regularnie.

Logistyka magazynowa, czyli wyzwanie dla firm

Logistyka magazynowa to złożone zagadnienie, a na jej prawidłowe funkcjonowanie składa się wiele elementów. Zadania nie ułatwia też charakterystyka dzisiejszego rynku, w którym ekspansja handlu e-commerce oraz szybko zmieniające się preferencje zakupowe klientów stawiają przed firmami coraz większe wyzwania, które wymagają sprawnego dostosowania procesów logistycznych do nowych warunków.

Jeśli poszukujesz sprawdzonego partnera, który pomoże Ci zoptymalizować przebieg logistyki magazynowej w przedsiębiorstwie, skontaktuj się z nami. Nasi eksperci, bazujący na ponad 50-letnim doświadczeniu firmy Mecalux w dostarczaniu rozwiązań magazynowych, zaproponują Ci najlepsze rozwiązanie dopasowane do Twoich indywidualnych potrzeb.