Jakie są strefy w magazynie?

Strefy w magazynie to specjalne obszary przeznaczone do wykonywania określonych czynności takich jak przyjmowanie towarów, składowanie ładunków, kompletowanie czy wysyłka zamówień. Każda strefa ma odpowiednie zadanie do spełnienia i jest zaprojektowana a taki sposób, aby usprawnić przepływ materiałów i produktów wewnątrz instalacji magazynowej.

Chcąc zmaksymalizować wydajność magazynu, należy rozumieć funkcjonowanie jego poszczególnych stref oraz współzależności istniejące między nimi. Co do zasady strefy magazynu różnią się ze względu na charakterystykę składowanych produktów, wykonywane procesy logistyczne czy indywidualne wymagania firmy.

5 najważniejszych stref w magazynie

Projekt magazynu kształtowany jest według indywidualnych potrzeb klienta, jednak niektóre strefy pojawiają się niemal w każdym obiekcie tego rodzaju. Poniżej przedstawiamy najczęściej spotykane strefy magazynu.

1. Strefa ramp przeładunkowych

Strefa ramp przeładunkowych to miejsce w magazynie lub centrum dystrybucyjnym, gdzie wjeżdżają i wyjeżdżają ciężarówki oraz inne pojazdy transportowe. Strefa ta odgrywa strategiczną rolę w logistyce, ponieważ od jej wydajności zależy, czy uda się uniknąć wąskich gardeł. Z tego względu jest istotnym elementem w planowaniu układu całej instalacji.

Ile doków przeładunkowych powinien mieć magazyn? Ich liczba zależy od planowanych przepływów materiałów, wolumenu dostaw, momentu przyjmowania największej części towarów czy czasu na rozładunek i transport ładunków do miejsca docelowego.

W kontekście coraz bardziej złożonej logistyki, z rosnącą liczbą coraz drobniejszych zamówień, firmy poszukują rozwiązań, które podniosą wydajność zarządzania strefą ramp przeładunkowych. Istnieje wiele różnych sposobów wdrażania nowoczesnych technologii w strefie ramp przeładunkowych. Jedną z możliwości jest cyfryzacja tej strefy za pomocą oprogramowania Yard Management System, które koordynuje ruch pojazdów na placu manewrowym, rampach, parkingach i w punktach kontroli dostępu do magazynu.

2. Strefa przyjęć i kontroli towaru (pole odkładcze)

Strefa przyjęcia towaru to miejsce wejścia produktów do magazynu. W tej strefie wykonuje się takie czynności jak rozładunek samochodów ciężarowych, kontrola jakości czy rejestracja przyjmowanych artykułów.

Wszystkie te operacje są wykonywane w miejscu wolnym od regałów magazynowych, tzw. polu odkładczym, które zazwyczaj znajduje się naprzeciwko ramp przeładunkowych. Ważne, aby miejsce to było zaprojektowane w sposób pozwalający na usprawnienie procesu przyjmowania i kontroli towaru przed przyjęciem go na stan.

W celu optymalizacji załadunku i rozładunku ciężarówek firmy instalują zrobotyzowane systemy, które zwiększają wydajność i bezpieczeństwo procesów przyjmowania i wysyłania towarów. Przykładem takiego rozwiązania mogą być automatyczne systemu załadunku i rozładunku towaru, znane również jako ATLS (z ang. Automatic Truck Loading System).

W trakcie przyjmowania towarów konieczne jest zarejestrowanie wszystkich informacji i odnotowanie odbioru nowych materiałów, aby umożliwić ich dalsze śledzenie. System zarządzania magazynem (WMS) może znacznie poprawić działanie strefy przyjęć, ponieważ potrafi tak kierować wykonywanymi czynnościami, aby nie dochodziło do kolizji z innymi operacjami realizowanymi w obiekcie. System ten oferuje różne funkcje w obszarze przyjmowania towarów takie jak dodawanie prognoz dotyczących wejść do magazynu, rejestrowanie nowych towarów, ich etykietowanie i zarządzanie lokalizacjami, co przekłada się na optymalizację dostępnej przestrzeni składowania. Ponadto system WMS pomaga w zarządzaniu najbardziej złożonymi zadaniami, do których należy obsługa przyjęć nieawizowanych, zwrotów oraz cross-docking.

3. Strefa składowania

Stanowi serce każdego magazynu. To tutaj odkładane są i organizowane ładunki, które przeszły kontrolę jakości i zostały przyjęte do składowania. Zadaniem strefy składowania jest umożliwienie szybkiego i wydajnego dostępu do produktów, optymalizując powierzchnię oraz minimalizując czas i wysiłek potrzebny do zlokalizowania i przetransportowania jednostek asortymentowych.

Istnieje wiele sposobów magazynowania ładunków – począwszy od układania ich w stosy bezpośrednio na ziemi, aż po stosowanie zaawansowanych systemów składowania. Najbardziej powszechnym rozwiązaniem są regały magazynowe, ponieważ pozwalają maksymalnie wykorzystać dostępną przestrzeń, a jednocześnie zwiększyć wydajność wykonywanych operacji.

W przypadku magazynowania wielu różnych jednostek asortymentowych najlepiej składować każdy rodzaj produktów na odpowiednim dla niego systemie. Wybór właściwego systemu będzie zależał od wielu zmiennych, m.in. od charakterystyki produktu, jego wymiarów i wskaźnik rotacji czy indywidualnych wymagań firmy. Oferta systemów składowania jest bardzo bogata: od regałów paletowych, regałów do kompletacji, regałów na podstawach ruchomych czy innych systemów składowania akumulacyjnego aż po magazyny automatyczne.

W strefie składowania należy również wprowadzić system kodowania i etykietowania dla każdej lokalizacji w magazynie. Dzięki temu łatwiej identyfikować i pobierać produkty w momencie, gdy są one potrzebne.

4. Strefa kompletacji

Strefa kompletacji to obszar w magazynie, na którym order pickerzy pobierają produkty potrzebne do przygotowania złożonych przez klientów zamówień. Strefa kompletacji może być zintegrowana ze strefą składowania jak w przypadku kompletacji bezpośrednio z regałów. Może też mieścić się w różnych miejscach magazynu, jeśli jest on obsługiwany przez systemy automatyczne lub półautomatyczne.

Przed zaprojektowaniem i wyposażeniem strefy kompletacji należy przeanalizować charakterystykę zamówień, rozmiar jednostek ładunkowych, ich wagę, odległości pokonywane przez order pickerów i lokalizację ładunków. Istnieje wiele metod przygotowywania zamówień, które różnią się m.in. kierunkiem („towar do człowieka” lub „człowiek do towaru”), lokalizacją (np. na poziomach regału) czy sposobem pobierania produktów (kompletacja pojedyncza, falowa lub strefowa).

W celu usprawnienia pracy w tej strefie zaleca się wyposażyć pracowników magazynu w systemy pomocnicze takie jak pick-by-light, kompletacja głosowa czy terminale radiowe. Za pośrednictwem urządzeń pomocniczych magazynierzy otrzymują polecenia wysyłane przez oprogramowanie zarządzające dotyczące sposobu przygotowywania zamówień. System wskazuje np. artykuły do pobrania, ich dokładną lokalizację oraz liczbę zamówionych sztuk. Innym sposobem automatyzacji kompletacji zamówień jest zastosowanie metody towar do człowieka, która polega na dostarczaniu produktów bezpośrednio do order pickerów za pomocą systemów automatycznych jak np. przenośniki.

5. Strefa wysyłek

W strefie wysyłek towaru zamówione produkty są pakowane i wysyłane do miejsc docelowych. Chociaż strefa ta zwykle znajduje się w pobliżu wyjścia z magazynu, jej lokalizacja zależy od kilku czynników: liczby wysyłek i dziennych tras kompletacji, harmonogramu pracy, a nawet położenia magazynu, które może mieć wpływ na liczbę ramp przeładunkowych czy ich rozmieszczenie w obiekcie.

W większości magazynów miejsce przeznaczone na wysyłki i przyjęcia stanowi jedną strefę wraz z rampami przeładunkowymi. Operacje przyjmowania i wydawania towarów wykonuje się na zmianę zgodnie z ustalonymi porami. Rozdzielenie tych dwóch stref jest typowe dla obiektów logistycznych o wysokim wskaźniku przepływów. Ma ono na celu usprawnienie operacji logistycznych i uniknięcie zakłóceń pracy magazynu.

Wydajność procesu wysyłek jest większa, jeśli firma korzysta z systemu zarządzania magazynem, który przetwarza dane, a następnie wspomaga magazynierów w realizacji typowych dla tego etapu zadań. Oprogramowanie magazynowe takie jak Easy WMS potrafi grupować zamówienia pod względem trasy wysyłki, rodzaju pojazdu transportowego, klienta czy wymaganej daty dostawy.

Inne strefy magazynu

Oprócz opisanych powyżej miejsc w magazynach można wyszczególnić jeszcze kilka stref o istotnym znaczeniu dla funkcjonowania obiektu logistycznego i prowadzonej działalności:

• Strefa biurowa i higieniczno-sanitarna: w niektórych magazynach konieczne są biura wyposażone w sprzęt informatyczny oraz przedmioty niezbędne do wykonywania czynności administracyjnych, takich jak zarządzanie stanem magazynowym, procesowanie zamówień, księgowanie faktur, obsługa klienta czy zarządzanie firmami spedycyjnym. Przy strefie biur często znajdują się sale konferencyjne, jadalnia oraz pomieszczenia higieniczno-sanitarne, czyli szatnie, umywalnie czy ustępy.
• Strefa utrzymania ruchu: to miejsce, gdzie wykonuje się konserwację oraz naprawy maszyn i całej infrastruktury magazynu. W tej strefie może znajdować się warsztat, magazyn części zapasowych czy stanowisko ładowania akumulatorów urządzeń transportu bliskiego.
• Strefa zwrotów: trafiają do niej produkty zwracane przez klientów. Przeprowadza się tu kontrolę jakości i dokonuje oceny, czy zwrócone artykuły mogą z powrotem zostać przyjęte na stan magazynowy.
• Strefa przepakowywania: w tej strefie produkty są umieszczane do odpowiednich opakowań lub dzielone na mniejsze jednostki. Celem tych operacji jest usprawnienie magazynowania i dystrybucji, a także przystosowanie produktów do wymagań klientów lub sprzedaży detalicznej.
• Strefa kwarantanny magazynowej: typowa dla magazynów z sektora rolno-spożywczego i farmaceutycznego. Strefa ta jest zwykle oddzielona od pozostałych i podlega specjalnym kontrolom i procedurom, aby nie dopuścić do kontaktu pozostałych zapasów z produktami objętymi kwarantanną.

Znaczenie optymalizacji stref magazynu

Z punktu widzenia zarządzania magazyn należy podzielić na strefy, aby zwiększyć wydajność poszczególnych jego obszarów. Każda strefa ma inną funkcję, jednak wspólnym ich celem jest usprawnienie przepływu materiałów i produktów wewnątrz obiektu.

W Mecaluxie wiemy, jak ważny dla optymalizacji operacji logistycznych jest właściwy podział magazynu na strefy. Jeśli chcesz odpowiednio zaplanować layout Twojego centrum logistycznego, skontaktuj się z nami. Nasi eksperci pomogą Ci wybrać najlepsze rozwiązanie odpowiadające potrzebom Twojej firmy.