Jak uzyskać identyfikowalność produktów w łańcuchu dostaw

Identyfikowalność produktów to jedno z najistotniejszych wyzwań, z jakimi mierzy się współczesny przemysł. Obecnie centra logistyczne zajmują się obsługą wielu różnych procesów takich jak zarządzanie lokalizacjami ładunków, przygotowanie zamówień, wysyłka towarów, a nawet personalizacja artykułów zgodnie z indywidualnymi wymaganiami klienta.

Każde poszerzenie asortymentu zwiększa złożoność realizowanych operacji logistycznych. Niedostateczna kontrola przyjęć i wydań ładunków czy stanu magazynowego może prowadzić do poważnych błędów i generować dodatkowe koszty.

Czym jest identyfikowalność produktów?

Identyfikowalność to monitorowanie całego procesu produkcji, przetwarzania i dystrybucji produktów od momentu zaopatrzenia w surowce aż po dostawę do klienta docelowego.

Korzyści płynące ze stosowania odpowiedniego systemu identyfikowania produktów:

• Gwarancja jakości – kontrolowanie poszczególnych procesów pozwala znacznie ograniczyć liczbę błędów popełnianych w magazynie, a w rezultacie zapewnić najwyższą jakość produktów dostarczanych klientom. W przypadku zadań produkcyjnych realizowanych w magazynie kontrolę nad ich przebiegiem sprawuje informatyczny system magazynowy, który w razie stwierdzenia wad materiałowych pozwala łatwo zidentyfikować towary wyprodukowane z wadliwych surowców i szybko wycofać je z rynku.
• Dotrzymanie standardów higieny – proces identyfikowalności produktów powinien uwzględniać wydajność oraz zasady bezpiecznej obsługi ładunków w każdej operacji logistycznej i na każdym etapie łańcucha dostaw. System WMS pozwala szybko zlokalizować produkty lub partie produkcyjne, które mogły ulec zepsuciu wskutek niedotrzymania standardów higieny (przerwanie łańcucha chłodniczego, naruszenie opakowań, przechowywanie w nieodpowiednich warunkach itp.).
• Dopełnienie obowiązków nałożonych przepisami prawa – system identyfikowania produktów pozwala łatwo potwierdzić zgodność z obowiązującymi przepisami dotyczącymi produkcji, składowania czy dystrybucji towarów.

Przepisy dotyczące identyfikowalności produktów

Coraz więcej przedsiębiorstw wdraża rozwiązania umożliwiające identyfikowanie produktów zarówno z przyczyn czysto logistycznych, jak i z racji wymagań dostawców czy klientów. W niektórych branżach rozwiązania te są regulowane prawnie.

Taka sytuacja ma miejsce m.in. w sektorze spożywczym. Rozporządzenie nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady wprowadza wymóg identyfikowalności produktów jako element strategii zarządzania ryzykiem, zgodnie z którą konieczne jest zapewnienie identyfikowalności na etapie produkcji, przetwarzania i dystrybucji.

Od 2005 roku Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności doradza przedsiębiorcom oraz zainteresowanym konsumentom, jak zapewnić możliwość śledzenia żywności i pasz na poszczególnych etapach łańcucha dostaw.

Inną ważną gałęzią gospodarki, w której narzucono obowiązek identyfikowalności jest przemysł farmaceutyczny. W tym przypadku przepisy są szczególnie restrykcyjne ze względu na skalę ewentualnych zagrożeń w razie wprowadzenia do obrotu wadliwych wyrobów medycznych.

W Polsce podstawą prawną nakazującą posiadanie wdrożonego systemu GDP jest Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 13 marca 2015 r. w sprawie wymagań Dobrej Praktyki Dystrybucyjnej oraz Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 17 czerwca 2016 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie wymagań Dobrej Praktyki Dystrybucyjnej. Określają one konieczność ewidencjonowania m.in. następujących informacji na temat produktów leczniczych:

• Otrzymana i dostarczona ilość
• Data nabycia lub wydania
• Numer serii i data ważności
• Etapy procesów dystrybucji i ich istotne zmiany

Międzynarodowa Organizacja Normalizacyjna (ISO) opracowała szereg norm dotyczących śledzenia produktów. Jedną z nich jest szeroko stosowana w dziedzinie systemów zarządzania jakością norma ISO 9001, która wprowadza wymóg identyfikowalności produktów i ich stanu.

W branży spożywczej obowiązuje opublikowana w 2007 roku międzynarodowa norma ISO 22205, która określa podstawowe wymagania dotyczące projektowania i wdrażania systemu śledzenia żywności i paszy.

Automatyczne rozwiązania ułatwiające identyfikowalność produktów

Z roku na rok przybywa podmiotów, które wymagają szczegółowych informacji na temat przepływu produktów w łańcuchu dostaw. W związku z tym niezbędne są odpowiednie narzędzia do szybkiego i precyzyjnego rejestrowania danych.

Zazwyczaj stosuje się w tym celu kody kreskowe lub kody QR przy przyjmowaniu i wydawaniu towarów w magazynie, zwłaszcza w przypadku zamówień obejmujących wiele różnych produktów.

Przy mniej skomplikowanych operacjach, np. przyjęciu lub kompletacji zamówień złożonych z większej liczby takich samych artykułów, coraz częściej spotykamy inne rozwiązania technologiczne, jak choćby etykiety RFID, które pozwalają usprawnić cały proces i zwiększyć tym samym wydajność pracy.

Jak zapewnić identyfikowalność produktów bez strat dla wydajności obiektu? Jednym z lepszych rozwiązań jest automatyzacja procesów logistycznych takich jak magazynowanie czy kompletacja zamówień, która pozwala zachować wysokie standardy higieny i zdecydowanie zwiększa bezpieczeństwo ładunków i personelu.

Dodatkowo można postawić na robotyzację magazynu, aby do minimum ograniczyć liczbę popełnianych błędów, a tym samym zapewnić najwyższą jakość obsługi klientów.

Wiele przedsiębiorstw decyduje się na automatyzację w połączeniu z cyfryzacją procesów logistycznych. Zastosowanie systemu zarządzania magazynem, jak np. Easy WMS firmy Mecalux, pozwala na lepsze wykorzystanie dostępnych zasobów na etapie magazynowania, wysyłki i kompletacji zamówień oraz dokładniejszą kontrolę zapasów w dowolnym procesie obywającym się w ramach łańcucha dostaw.