Drony w logistyce – fantastyka czy rzeczywistość?

Drony, wykorzystywane dotychczas do wielu różnych celów – od wideofilmowania po wsparcie w gaszeniu pożarów – zawitały również do logistyki.  Urządzenia te mogą z powodzeniem pełnić użyteczne funkcje w nowoczesnych magazynach, np. wyszukiwać trudne do znalezienia produkty, prowadzić przeglądy górnych części regałów, pracować w trudno dostępnych miejscach w magazynie i nie tylko.

W związku z upowszechnieniem się standardu wysyłek w 24 godziny wiele firm poszukuje skutecznych rozwiązań usprawniających proces dostawy. Wielkie nadzieje w tym zakresie pokładane są właśnie w dronach, które przenoszą towary drogą powietrzną, pozwalając tym samym uniknąć problemów występujących w transporcie drogowym.

Technologia ta wciąż jednak wymaga dopracowania. W niniejszym artykule przyjrzymy się jej ograniczeniom oraz możliwym zastosowaniom dronów w magazynach w niedalekiej przyszłości.

Definicja, zastosowania i potencjał dronów

Dron (ang. Unmanned Aerial Vehicle, UAV) to niewielki, bezzałogowy statek powietrzny, zazwyczaj napędzany czterema lub ośmioma śmigłami i dodatkowo wyposażony w nadajnik GPS oraz kamerę. W większości przypadków nie są to urządzenia autonomiczne. Sterowanie odbywa się zdalnie za pomocą odpowiedniego pilota. Dostępne są również bardziej zaawansowane modele obsługiwane przez komputer lub samodzielnie poruszające się po wyznaczonej trasie.

Główną zaletą dronów jest praktycznie nieograniczona możliwość przemieszczania się i eksploracji trudno dostępnych obszarów. Z tego powodu pierwotnie wykorzystywane były do celów militarnych. Są mniejsze i zdecydowanie tańsze w eksploatacji od śmigłowców, w dodatku nie wymagają obecności załogi, która bez narażania życia może prowadzić akcję z bezpiecznej odległości.

Możliwości tej nowej technologii szybko zostały dostrzeżone w innych obszarach, jak choćby:

• Elektroenergetyka. Drony umożliwiają kontrolę stanu infrastruktury energetycznej nawet w trudno dostępnych miejscach (jak kopalnie czy farmy wiatrowe na morzu).
• Rolnictwo i leśnictwo. Urządzenia te wykorzystuje się do kontroli stanu upraw i wykrywania ewentualnych nieprawidłowości, a także do śledzenia zwierząt i lokalizowania pożarów lasów.
• Budownictwo. Drony ułatwiają śledzenie postępów prac budowlanych i wykrywanie uszkodzeń obiektów (powstałych np. w wyniku wstrząsów sejsmicznych).
• Film i fotografia. Jednym z najpopularniejszych zastosowań dronów jest fotografowanie i wideofilmowanie z lotu ptaka.

Drony w logistyce

Zastosowanie dronów w logistyce to stosunkowo nowe rozwiązanie, jednak prognozuje się, że odegra istotną rolę w cyfrowej transformacji magazynów. Specjaliści dostrzegają trzy możliwe zastosowania tej technologii w łańcuchu dostaw:

Dostarczanie zamówień

Drony mogłyby dostarczać klientom paczki drogą powietrzną. Takie rozwiązanie przyniosłoby szereg korzyści, m.in. redukcję kosztów, przyspieszenie dostawy czy ograniczenie transportu drogowego, a co za tym idzie – mniejsze zanieczyszczenie środowiska. 

Wydaje się to szczególnie istotne w coraz bardziej zakorkowanych miastach, ale może też usprawnić zaopatrzenie odległych i często trudno dostępnych obszarów pozamiejskich. 

Jednak biorąc pod uwagę ograniczony zasięg dronów na jednym ładowaniu baterii, centra dystrybucyjne musiałyby znajdować się w niewielkiej odległości od klientów. Są też inne szczegóły, które wymagają dopracowania – drony jeszcze nie potrafią zadzwonić do drzwi ani wlecieć do środka budynku wielorodzinnego, nie są też wystarczająco odporne na zmienne warunki pogodowe, a zatem mogą ulec awarii, co stanowiłoby zagrożenie dla bezpieczeństwa przechodniów.

Wiele firm, wśród nich takie giganty jak UPS, Amazon czy Google (za pośrednictwem oddziału Wing), rozwija autorskie projekty w zakresie dostawy zamówień z wykorzystaniem dronów. Aby skorzystać z usługi, należy zainstalować na telefonie aplikację umożliwiającą śledzenie położenia urządzenia i wskazanie punktu odbioru paczki. Na razie jednak rozwiązania tego typu nie wyszły poza fazę testów.  

Przeglądy i monitorowanie magazynu

Choć drony wciąż słabo radzą sobie w przestrzeni publicznej, to już całkiem nieźle sprawdzają się w zamkniętych obiektach, np. w magazynach.

Podobnie jak w innych sektorach przemysłu, mogą znacznie ułatwić kontrolę stanu hali lub prowadzenie przeglądów regałów magazynowych. Są przy tym szczególnie przydatne na dużych wysokościach (kontrola zadaszenia obiektu lub górnych poziomów regałów). Niewykluczone, że drony następnej generacji będą mogły dokonywać też drobnych napraw w miejscach trudno dostępnych dla ludzi.

Poza tym drony mogą przejąć część zadań ochroniarzy, stanowiąc tym samym dodatkowe zabezpieczenie obiektu przed dostępem osób nieupoważnionych. Mogą pracować bez przerwy przez wiele godzin, skutecznie wykonując zaprogramowane czynności.

Co więcej, unosząc się w powietrzu, mają o wiele szersze pole widzenia, dzięki czemu mogą ułatwić pracę magazynierom, np. wskazując bezpieczne trasy przejazdu lub wspomagając manewrowanie wózkami w ograniczonej przestrzeni.

Pomoc w inwentaryzacji

Jedną z najbardziej oczekiwanych korzyści z wdrożenia tej technologii w magazynach jest przyspieszenie i usprawnienie procesów inwentaryzacji. Zastosowanie dronów przyczynia się do eliminacji błędów, oszczędności czasu i nakładów finansowych, a także poprawy bezpieczeństwa personelu i składowanego towaru.

Największą ich zaletą jest możliwość poruszania się po magazynie w sposób całkowicie kontrolowany, według ustalonych programów i po wyznaczonych trasach. Drony inwentaryzacyjne miałyby być wyposażone w kamerę ułatwiającą orientację w otoczeniu oraz dodatkowy system identyfikacji towarów, np. czytnik kodów kreskowych lub etykiet RFID.

Niezbędna byłaby także integracja z systemem WMS do zarządzania magazynem. Dzięki niej WMS będzie mógł precyzyjnie kontrolować stan zapasów magazynowych.

Zalety i wady dronów

Choć omawiana technologia wciąż znajduje się na dość wczesnym etapie rozwoju i wymaga jeszcze wielu usprawnień, to już nie ulega wątpliwości, że drony odegrają ważną rolę w nowoczesnym łańcuchu dostaw.

Zacznijmy od omówienia najistotniejszych zalet dronów:

• Prędkość. Amerykańska Federalna Administracja Lotnictwa (FAA – Federal Aviation Administration) odpowiedzialna za regulację i nadzór wszystkich aspektów lotnictwa cywilnego w Stanach Zjednoczonych wyznaczyła maksymalną dopuszczalną prędkość lotu dla dronów na poziomie 160 km/h. 
• Mobilność. Drony nie są narażone na typowe utrudnienia występujące w transporcie drogowym, jak zator czy brak przejezdnej drogi.
• Wydajność. Mogą latać przez wiele godzin, dostarczając produkty w wyznaczone miejsca lub prowadząc przeglądy techniczne.
• Bezpieczeństwo. Wyposażone są w kamery rejestrujące zmiany w otoczeniu, ułatwiając tym samym bezpieczne dotarcie do celu.

Nie zapominajmy jednak o pewnych wadach omawianej technologii:

• Uregulowania prawne. W dalszym ciągu brakuje szczegółowych rozwiązań prawnych dotyczących użytkowania dronów w przestrzeni powietrznej, nie wyznaczono np. obowiązujących tras przelotu.
• Koszt. Zaawansowane drony są wciąż stosunkowo drogie, przez co wiele przedsiębiorstw nie może sobie na nie pozwolić. Jednak w miarę upowszechniania się technologii koszty zakupu sprzętu powinny spadać. 
• Ograniczenia. Poszczególne modele dronów różnią się udźwigiem i zasięgiem. Najpopularniejsze z nich mogą przenosić ładunki o masie od 10 do 30 kg. Trwają już jednak prace nad dronami o udźwigu do 200 kg.

Teraźniejszość i przyszłość dronów w logistyce

Drony – podobnie jak każde nowe rozwiązanie w magazynie – budzą duże oczekiwania, ale zarazem też pewne wątpliwości. Te latające urządzenia mogą już wkrótce z niebywałą szybkością przenosić towary, a także prowadzić przeglądy techniczne w trudno dostępnych miejscach. Na razie jednak wymagają kilku istotnych usprawnień, zwłaszcza w zakresie udźwigu i zasięgu.

Drony mają szansę trwale odmienić i zoptymalizować wiele procesów w obrębie łańcucha dostaw. Dla przedsiębiorstw oznacza to konieczność odpowiedniego dostosowania użytkowanych obiektów w przygotowaniu na nadejście kolejnych zmian w logistyce.