Zarządzanie magazynem
Dobre zarządzanie magazynem pomaga zoptymalizować lokalizacje i przepływy towarów. Jego celem jest uzyskanie możliwie jak najwyższej wydajności obiektu.
Co to jest magazyn? Magazyn to obiekt, który wraz z urządzeniami magazynowymi, przeładunkowymi, personelem i środkami zarządzającymi umożliwia regulowanie różnic między przepływami towaru przyjmowanego (otrzymywanego od dostawców, zakładów produkcyjnych itp.) i przepływami towaru wydawanego (towaru wysyłanego do produkcji, sprzedaży itp.). Przepływy te często nie są skoordynowane, co jest jednym z powodów, dla którego konieczne jest zdefiniowanie optymalnego procesu magazynowania.
Magazyn produktów spożywczych schłodzonych i mrożonych.
Czasami działalność gospodarcza danej firmy może wymagać zastosowania nie jednego, ale kilku typów magazynu: na surowce, półprodukty, wyroby gotowe itp. Położenie wszystkich tych magazynów jest uzależnione od konkretnych potrzeb ich funkcjonowania oraz ograniczeń lub możliwości każdej lokalizacji i jej otoczenia.
Najlepszym sposobem klasyfikacji poszczególnych (obecnie istniejących) magazynów jest pogrupowanie ich według wspólnych cech. Można je określić na podstawie rodzaju magazynowanego produktu, wykorzystywanego budynku, przepływu materiałów, lokalizacji lub stopnia mechanizacji stosowanej w obiekcie.
W zależności od rodzaju produktów wyróżniamy magazyny specjalizujące się w zwojach materiałów, produktach łatwopalnych, kształtownikach, drobnych materiałach, częściach zamiennych, towarach łatwo psujących się, a nawet magazyny do użytku ogólnego.
Kryterium klasyfikacji może również stanowić budynek. Wyróżniamy zatem magazyny pod gołym niebem, hale magazynowe, piwnice, silosy lub składy, chłodnie, magazyny samonośne (regały tworzą szkielet budynku) itd.
W zależności od przepływu materiałów obiekty można podzielić na magazyny przeznaczone na surowce, komponenty lub półprodukty, wyroby gotowe, magazyny pośrednie, składy, magazyny dystrybucyjne itd.
Pod względem lokalizacji wyróżniamy magazyny centralne, regionalne i tranzytowe. Natomiast pod względem mechanizacji magazyny dzielimy na ręczne, tradycyjne i automatyczne.
Czynności wykonywane w magazynie dotyczą głównie przyjęcia towaru, jego kontroli, transportu bliskiego (między poszczególnymi strefami magazynu), magazynowania, kompletacji zamówień, konsolidacji ładunków, wysyłki towaru oraz zarządzania i przekazywania informacji dotyczących stanu magazynowego, przepływów, zapotrzebowania itd.
Istnieje wiele czynników, które należy wziąć pod uwagę przy projektowaniu magazynu. Przede wszystkim należy uwzględnić magazynowany produkt, przepływ materiałów lub towarów, przestrzeń dostępną na magazynowanie, urządzenia magazynowe, takie jak regały magazynowe i urządzenia transportu bliskiego, czynnik ludzki (personel) oraz system zarządzania i politykę firmy.
Na podstawie tych wszystkich elementów gromadzone są dane mające wpływ na różne aspekty obiektu i które należy wziąć pod uwagę podczas jego tworzenia.
Najprostszy magazyn zazwyczaj składa się z bramy wjazdowo-wyjazdowej, wolnej strefy na manewry i kontrolę, strefy magazynowania przeznaczonej na rozmieszczenie towaru, biur oraz pomieszczeń socjalnych.
Projekt prostego magazynu, w którego skład wchodzą: strefa magazynowania, biura oraz pomieszczenia socjalne.
Począwszy od najprostszych konfiguracji można dodać inne strefy, takie jak na przykład strefa przyjmowania towarów, pakowania i konsolidacji, wysyłki, ładowania akumulatorów do wózków oraz doki przeładunkowe.
Rozbudowana wersja poprzedniego magazynu, w którym dodano strefę przyjmowania towarów, pakowania, konsolidacji i wysyłki.
Doki przeładunkowe w magazynie.
Magazyn może być również podzielony na sektory w zależności od przechowywanego w nim produktu lub zgodnie z procedurą pracy. Kolejny rysunek ilustruje przykład tego rodzaju organizacji:
1. Budynek biurowy i usługowy.
2. Doki przeładunkowe.
3. Strefa przyjmowania i kontroli.
4. Strefa wysyłki.
5. Magazyn o dużej rotacji lub produktu wielkogabarytowego.
6. Kompletacja towarów o dużej rotacji z palet.
7. Magazyn produktów o wymiarach nietypowych.
8. Magazyn komponentów o średniej rotacji.
9. Magazyn komponentów o dużej rotacji.
10. Magazyn komponentów o małej rotacji.
11. Magazyn produktów wartościowych.
12. Strefa pakowania i konsolidacji.
Ilustracja magazynu podzielonego na sektory zgodnie z procedurą pracy i typem przechowywanego produktu.
Magazyn centralny przeznaczony na produkcję i dystrybucję mrożonych ciast dla przemysłu spożywczego.
Pomieszczenia wyznaczone na każdą strefę muszą być odpowiednie pod względem wielkości gruntu lub budynku, koniecznej pojemności, wykonywanych operacji, personelu, potrzebnych środków, przepływów materiałowych oraz możliwości przyszłego rozwoju.
W każdym przypadku dostosowanie projektu do stref w obiekcie powinno wynikać z kompleksowej analizy potrzeb firmy – uwzględniającej wyżej określone zagadnienia – oraz z doświadczenia dostawcy w zakresie wdrażania rozwiązań logistycznych i magazynowych.
Cały budynek, tzn. jego kształt, układ i drogi dojazdowe muszą być zgodne z konkretnymi potrzebami klienta. Należy także uwzględnić możliwości rozwoju. Magazyn, w którym nie ma możliwości rozwoju w przyszłości, jest błędem, chyba że jest to obiekt tymczasowy lub charakteryzujący się statyczną rozbudową.
Dobre zarządzanie magazynem pomaga zoptymalizować lokalizacje i przepływy towarów. Jego celem jest uzyskanie możliwie jak najwyższej wydajności obiektu.
Magazyn centralny to obiekt, z którego wydawane są produkty przeznaczone prawie wyłącznie do zaopatrzenia magazynów regionalnych lub lokalnych.
Magazyn centralny musi spełniać określone funkcje, takie jak przyjmowanie i magazynowanie produktów, ich kontrola i inwentaryzacja oraz kompletacja zamówień.
Obliczanie stopy zwrotu z inwestycji (ROI) w magazyn polega na dokonaniu oceny przybliżonego czasu koniecznego na odzyskanie początkowych nakładów na taką inwestycję.
Oprogramowanie magazynowe (WMS) to kluczowy element optymalizacji działania magazynu, które m.in. zarządza przyjęciami i kontroluje stan magazynowy.
Lokalizacja magazynu powinna zostać poddana analizie, w której należy uwzględnić cztery podstawowe czynniki: produkcję, popyt, koszty i konkurencyjność.
Podstawowe aspekty bezpieczeństwa w magazynie – zagrożenie pożarowe, zapobieganie mu, ograniczanie jego skutków oraz bezpieczny rozkład obciążeń w obiekcie.
Jest to podstawowa jednostka magazynowa i transportowa ułożona na nośniku modułowym (skrzyni, palecie, kontenerze itp.), który ułatwia jej obsługiwanie.
Kody kreskowe lub kodowanie RFID to systemy umożliwiające identyfikację każdej jednostki w magazynie za pomocą czytników laserowych lub radiowych.
W magazynie technologia RFID to najskuteczniejsza obustronna forma komunikacji między oprogramowaniem magazynowym a operatorem w procesie realizacji zleceń.