Zielony metanol dla bardziej zrównoważonego przemysłu

Obecnie większość światowej produkcji metanolu pochodzi z zanieczyszczających paliw kopalnych, takich jak gaz ziemny czy węgiel. Obiecującą alternatywą, która może przyczynić się do ograniczenia emisji dwutlenku węgla w procesach produkcji i transportu, staje się zielony metanol.

Zastąpienie metanolu pozyskiwanego z paliw kopalnych zielonym metanolem mogłoby znacząco przyspieszyć transformację w kierunku bardziej zrównoważonego przemysłu.

Czym jest zielony metanol?

Metanol, inaczej alkohol metylowy, to związek chemiczny (CH₃OH), który znajduje zastosowanie w przemyśle do wytwarzania m.in. plastików, farb czy rozpuszczalników. Ponadto ta bezbarwna ciecz może być wykorzystana jako alternatywne paliwo w sektorze transportu.

Zgodnie z definicją zaproponowaną przez Methanol Institute ― międzynarodowe stowarzyszenie branżowe metanolu ― zielony metanol, zwany też odnawialnym metanolem to „ciekły, palny związek chemiczny o bardzo niskiej emisyjności dwutlenku węgla wytwarzany z biomasy, nazywany wówczas biometanolem, lub pozyskiwany z dwutlenku węgla i wodoru za pomocą odnawialnej energii elektrycznej (e-metanol)”.

Podstawowa różnica między metanolem konwencjonalnym a zielonym tkwi w rodzaju energii wykorzystanej w procesie produkcji. Zamiast paliw kopalnych, takich jak gaz ziemny czy węgiel, zielony metanol wytwarza się poprzez wychwytywanie cząsteczek CO₂ lub za pomocą odnawialnych źródeł energii. „Z uwagi na większą dostępność energii odnawialnych metanol otrzymuje się z energii wiatrowej, słonecznej, a także geotermalnej czy wodnej, co w istotny sposób pozwala ograniczyć emisję gazów cieplarnianych do atmosfery”, zauważa Thore Lohmann, dyrektor wykonawczy jednostki Nawozy i Metanol Thyssenkrupp.

Według Międzynarodowej Rady ds. Czystego Transportu (ICCT) istnieją cztery rodzaje metanolu:

• Szary metanol –– produkowany z gazu ziemnego.
• Niebieski metanol –– produkowany przy użyciu niebieskiego wodoru wraz z wychwytywaniem i składowaniem dwutlenku węgla.
• Biometanol –– wytwarzany z biomasy (zielony metanol).
• E-metanol –– wytwarzany z zielonego wodoru, wychwyconego CO₂ i odnawialnej energii elektrycznej (zielony metanol).

Do produkcji zielonego metanolu można wykorzystać kilka innowacyjnych procesów. Według Siemens Energy, międzynarodowej firmy energetycznej, proces produkcyjny e-metanolu polega na „połączeniu chemicznym CO₂ oraz wodoru. Najpierw przy użyciu elektrolizera produkuje się wodór. Następnie, na drodze katalizy w specjalnej instalacji wodór i dwutlenek węgla zamieniają się w metanol. Do celów wytwarzania e-metanolu (neutralnego pod względem emisji dwutlenku węgla) wykorzystuje się wodór pochodzący z instalacji odnawialnego źródła energii połączony z biogenicznym CO₂".

Zielony metanol mógłby odegrać istotną rolę w transformacji w stronę zrównoważonej logistyki. „Odnawialny metanol ma olbrzymi potencjał w aspekcie dekarbonizacji sektora transportu. Może przyczynić się do ograniczenia emisji CO₂ aż o 95%, tlenku azotu (NOx) o 80% oraz całkowicie wyeliminować emisje tlenku siarki (SOx) i pyłu zawieszonego”, twierdzi Adolfo Benedito Borrás, koordynator techniczny europejskiego projektu LAURELIN, poświęconego opracowywaniu innowacyjnych rozwiązań w dziedzinie produkcji zielonego metanolu.

Zastosowania zielonego metanolu w logistyce

Zielony metanol może stanowić wydajną alternatywę dla metanolu pozyskiwanego z paliw kopalnych. Według raportu Green methanol firmy Johnson Matthey, międzynarodowego przedsiębiorstwa zajmującego się specjalistycznymi chemikaliami i zrównoważonymi technologiami, przyjazne dla środowiska pozyskiwanie metanolu pozwoliłoby ograniczyć ślad węglowy procesów produkcji i transportu: „Społeczeństwo nakłania producentów metanolu do redukcji emisji w swoich fabrykach, a jeżeli wykorzystują ten związek chemiczny jako paliwo – do ograniczenia jego zużycia. Światowy popyt na energię rośnie nieprzerwanie, a wraz z nim konieczność stosowania odnawialnych źródeł energii, które pomogą nam zrezygnować z paliw kopalnych i przyspieszą transformację energetyczną”.

Odnawialny metanol mógłby mieć pozytywny wpływ na sektor logistyki. W raporcie opracowanym przez Methanol Institute wyszczególniono przykładowe zastosowania zielonego metanolu w przemyśle:

• Paliwo transportowe. Mając na uwadze, że transport lądowy jest jednym z głównych źródeł zanieczyszczeń, powszechne użycie pojazdów zasilanych odnawialnym metanolem przyczyniłoby się do istotnego ograniczenia emisji CO₂ w tym sektorze.
• Paliwo okrętowe. Zielony metanol mógłby pokryć część ogromnego zapotrzebowania na paliwo okrętowe. Infrastruktura służąca do dostarczania metanolu pozyskiwanego ze źródeł konwencjonalnych pozwala już na transportowanie go do portów na całym świecie.
• Wytwarzanie energii. Bardzo duży procent energii elektrycznej na świecie jest wytwarzany z paliw kopalnych, takich jak węgiel, diesel czy benzyna, których spalanie jest istotnym czynnikiem zanieczyszczającym powietrze. Zielony metanol to łatwo dostępne paliwo, które pozwoliłoby w bardzo dużym stopniu ograniczyć szkodliwe emisje w przemyśle.

Odnawialny metanol na skalę przemysłową produkuje się już w Europie, Ameryce Północnej oraz w Azji. Ten związek chemiczny ma liczne zastosowania, np. jako paliwo lub surowiec w procesach przemysłowych i produkcyjnych. Raport Methanol Institute prognozuje coraz szersze wykorzystanie zielonego metanolu, dostrzegając jego liczne zalety: „Metanol sprawdził się już jako uniwersalne, dostępne i stabilne źródło energii do zastosowania w transporcie i przemyśle. Dzięki niemu będzie można ograniczyć emisję gazów cieplarnianych, stosując ten związek jako alternatywę dla paliw kopalnych".

W stronę zielonej logistyki

Coraz więcej firm dąży do ograniczenia wpływu swojej działalności na środowisko naturalne. W tym kontekście zastosowaniu zielonego metanolu w procesach produkcyjnych mogłoby towarzyszyć wprowadzenie innych przyjaznych planecie rozwiązań, takich jak transport towarów przy pomocy elektrycznych ciężarówek.

Zielony metanol może stać się alternatywą dla paliw kopalnych i skutecznym orężem pozwalającym zmniejszyć wpływ na środowisko naturalne międzynarodowego transportu ładunków.