Popyt zagregowany – definicja, wzór i krzywa

W swoim najważniejszym dziele pt. Ogólna teoria zatrudnienia, procentu i pieniądza opublikowanym w 1936 roku ekonomista John Maynard Keynes ugruntował koncepcję zagregowanego popytu i zagregowanej podaży.

Zagregowany popyt – co to jest?

Zagregowany popyt to ilość dóbr i usług wytwarzanych przez gospodarkę narodową, którą wszyscy konsumenci, łącznie z cudzoziemcami, są w stanie kupić w określonym przedziale czasowym. Ten agregat makroekonomiczny składa się z sumy indywidualnych potrzeb podmiotów ekonomicznych: gospodarstw domowych, przedsiębiorstw, sektora publicznego oraz innych podmiotów. Występuje także pod akronimem AD.

W ten sposób bezpośrednio koreluje ze zmianami podaży pieniądza, dochodami i wydatkami publicznymi, ale odwrotnie z cenami i podatkami. Jego wielkość zawsze równa produktowi krajowemu brutto (PKB), jednak perspektywa kalkulacyjna jest inna. Podczas pomiaru PKB uwzględnia się produkcję towarów i usług, natomiast w przypadku popytu zagregowanego bierze się pod uwagę ich nabycie.

Jak obliczyć popyt zagregowany?

Omawiany wskaźnik można obliczyć tą samą metodą co PKB. Jednakże popyt zagregowany jest obliczany na podstawie dóbr konsumowanych, a nie generowanych. Dlatego biorą pod uwagę takie aspekty jak wynagrodzenia, inwestycje, wydatki administracji publicznej oraz eksport netto.

Wzór umożliwiający obliczenie popytu zagregowanego dla danego kraju jest następujący:

Jest wynikiem sumy:

• Wielkości konsumpcji prywatnej (C). Dobra i usługi nabywane przez gospodarstwa domowe.  
• Wielkości popytu inwestycyjnego (I). Dobra trwałe nabyte przez przedsiębiorstwa oraz inwestycje w zakresie budownictwa mieszkaniowego. Zazwyczaj są finansowane z zasobów zewnętrznych, dlatego bezpośrednio zależą od stóp procentowych.
• Wielkości konsumpcji publicznej (G). Koszt dóbr i usług użyteczności publicznej.
• Wielkość eksportu netto (Ex - Im). Różnica między wielkością eksportu a importu.

Czym jest krzywa popytu zagregowanego?

Znajomość tego modelu makroekonomicznego jest przydatna do rozpoznania krótkoterminowych wahań gospodarczych i zrozumienia ich wpływu na polityki gospodarcze. Z drugiej strony, krzywa AD pokazuje zależność między zamawianą liczbą dóbr i usług a zagregowanym poziomem cen w sytuacji, w której – z wyjątkiem poziomu cen (P), zagregowanej produkcji lub realnego PKB (Y) – pozostałe czynniki nie ulegają zmianom. Zastosowanie niniejszego wykresu pozwala na zwizualizowanie liczby produktów, które konsumenci są skłonni kupić niezależnie od kosztu.

Jeśli zagregowany popyt rośnie, krzywa przesuwa się w prawo, co oznacza wzrost poziomu cen. Z kolei, jeśli AD spada, krzywa przesuwa się w lewo.

Przesunięcie krzywej mogą powodować także następujące czynniki:

• Oczekiwania konsumentów. Jeśli prognozy w zakresie sytuacji gospodarczej są optymistyczne, firmy i konsumenci wydają więcej pieniędzy.
• Zmienny poziom zamożności. Wzrost siły nabywczej gospodarstw domowych umożliwia zwiększenie zagregowanego popytu.
• Zmiany w kapitale fizycznym. W przypadku przedsiębiorstw, jeśli reszta zmiennych pozostaje stała, pieniądze przeznaczone na inwestycje będą zależeć od posiadanego wcześniej kapitału. Po dużych nakładach pieniężnych często następują etapy charakteryzujące się spadkiem inwestycji.
• Polityka fiskalna i pieniężna. Bank centralny i sektor publiczny mogą modyfikować popyt zagregowany za pomocą polityk restrykcyjnych – w celu zmniejszenia – lub ekspansywnych, w celu zwiększenia popytu.
• Światowa gospodarka. Wzrost dochodów w innych krajach może zwiększyć eksport. Kurs wymiany walut jest kolejnym czynnikiem, który wpływa na sprzedaż produktów w danym kraju, ponieważ wzmocnienie krajowej waluty względem innych, może przyczynić się do zmniejszenia eksportu.

Jak popyt zagregowany wpływa na gospodarkę?

Istnieją trzy powody, dla których krzywa popytu zagregowanego ma ujemne nachylenie:

• Efekt majątkowy. Gdy kwoty należne za towary i usługi są niskie, ludzie czują się bogatsi i są skłonni wydawać więcej pieniędzy.
• Efekt handlu międzynarodowego. Kiedy ceny spadają, a krajowe towary i usługi są tańsze niż zagraniczne, eksport rośnie.
• Efekt stopy procentowej lub efekt Keynesa. Poprzez zwiększenie siły nabywczej, zmniejsza się wysiłek związany z nabywaniem dóbr i usług przez gospodarstwa domowe. Pozwala to bankom przeznaczyć więcej pieniędzy na pożyczki, co przekłada się na zmniejszenie stóp procentowych. Dzięki temu przedsiębiorstwa i gospodarstwa domowe są bardziej skłonne do inwestowania.

Dane do interpretowania popytu zagregowanego

Kierownicy ds. zarządzania łańcuchem dostaw muszą wiedzieć, jak interpretować zagregowany popyt, aby jak najlepiej przeprowadzać demand planning. Umożliwia to sporządzanie trafnych prognoz dotyczących zapasów, dopracowanie zarządzania asortymentem, a także uzyskanie realistycznych prognoz w zakresie wydatków i dochodów. Do tego potrzebna jest aktualna baza danych.

Wykorzystanie oprogramowań takich jak system zarządzania magazynem (WMS) jest korzystne dla rentowności firm i pomaga zoptymalizować łańcuch dostaw. Mecalux specjalizuje się we wdrażaniu tego typu systemów oraz automatyzacji magazynów, dlatego może pomóc Twojej firmie przygotować się na kolejne szczyty zamówień. Skontaktuj się z nami, jeśli chcesz, by nasi eksperci doradzili Ci i pomogli ulepszyć procesy logistyczne realizowane w Twojej firmie.