Oznakowanie magazynu – bezpieczeństwo i ochrona operatorów oraz ładunków

Magazyn jest miejscem, w którym jednocześnie znajdują się ludzie, ładunki oraz urządzenia przeładunkowe. Wiąże się to z ryzykiem wypadków podczas pracy, a zatem obliguje do ścisłego przestrzegania wytycznych bhp w celu zagwarantowania maksymalnego bezpieczeństwa w obiekcie.

Oznakowanie magazynu jest jednym ze sposobów informowania, za pomocą tablic, o istnieniu możliwych zagrożeń, o wymaganiach w zakresie bezpieczeństwa czy o postępowaniu w razie wystąpienia zagrożenia. Oznakowanie pomaga operatorom w identyfikowaniu stref ograniczonego dostępu (np. miejsc składowania produktów niebezpiecznych), stref komunikacyjnych lub przestrzeni przeznaczonych do kompletacji. 

Oznakowanie może mieć różne kolory i kształty oraz przedstawiać różne symbole w zależności od przeznaczenia danego znaku i charakteru przekazywanej informacji.

Główne zagrożenia dla pracowników magazynu 

Na początek rozróżnimy poszczególne zagrożenia, na które narażeni są pracownicy magazynu podczas codziennej pracy. Omówimy również kilka możliwych przyczyn ich powstawania:

• Upadek ładunku w strefach ruchu lub w obszarach roboczych. Nośniki ładunku nie są dostatecznie wytrzymałe, towar nie został poprawnie umieszczony na paletach, palety nie zostały odpowiednio wsparte na regałach lub towar został ułożony w stos pomimo przeciwskazań takiej formy składowania.
• Ugięcie belek nośnych. Maksymalne dopuszczalne limity obciążenia zostały przekroczone w wyniku nieznajomości faktycznego ciężaru ładunku, co spowodowało przeciążenie regału i odkształcenie jego konstrukcji.
• Uderzenia urządzeń transportu bliskiego w regały i potrącenia operatorów. Pracownicy nie zostali odpowiednio przeszkoleni w zakresie manewrowania pojazdami lub obiekt nie został właściwie rozplanowany, przez co magazynierzy poruszają się w tych samych korytarzach co wózki widłowe.
• Zderzenia pojazdów w miejscach o ograniczonej przestrzeni. Brak oznakowania korytarzy jezdnych i skrzyżowań oraz niedostateczna przestrzeń ruchu dla kilku wózków.
• Zderzenia pojazdów z regałami. Zbyt wąskie korytarze lub operatorzy nieprzeszkoleni lub nieposiadający niezbędnego doświadczenia w zakresie manewrowania wózkami.

Jak poprawnie oznakować magazyn?

Dyrektywa Rady Europejskiej 92/58/EWG określa przepisy obligujące do znakowania przestrzeni magazynowej ze wskazaniem charakterystyki wymaganego oznakowania. Zgodnie z dyrektywą regały powinny być opatrzone tabliczkami znamionowymi określającymi ich parametry, najważniejsze cechy oraz informacje dotyczące bezpiecznego użytkowania.

Dyrektywa definiuje oznakowanie magazynu jako zbiór znaków, których celem jest uregulowanie postępowania operatorów. Za pomocą zmysłu wzroku i słuchu operatorzy identyfikują kolory, kształty lub sygnały dźwiękowe i świetlne zawierające komunikaty, które pomagają im w podejmowaniu odpowiednich działań w określonych sytuacjach.

Przepisy zobowiązują właściciela magazynu do zapewnienia oznakowania bezpieczeństwa, w szczególności w przypadku istnienia zagrożeń niemożliwych do uniknięcia przy użyciu technicznych środków ochrony lub środków organizacyjnych.

W magazynie zwykle stosuje się system kolorów, piktogramów, paneli świetlnych lub sygnałów dźwiękowych. Nawet komunikaty słowne lub gesty stanowią skuteczne środki zapobiegania zagrożeniom.

Unijna dyrektywa podkreśla znaczenie szkolenia pracowników z zakresu oznakowania stosowanego w magazynie w celu prawidłowej interpretacji wskazywanych informacji.

Jakie znaki są stosowane w magazynie?

Aby zapewnić wystarczającą skuteczność zastosowanego oznakowania, musi ono spełniać kilka wymogów w zakresie rozmieszczenia, kształtu, koloru czy układu.

Przykładowo znaki powinny być wykonane z materiałów odpornych na uderzenia. Ich rozmiar powinien być wystarczający, aby były one widoczne i czytelne.  Co więcej, powinny być umieszczone na odpowiedniej wysokości i we właściwym położeniu, uwzględniając kąt patrzenia oraz możliwe przeszkody.

Tablice opisane w treści dyrektywy:

• Znaki zakazu. Okrągły kształt z czarnym piktogramem na białym tle. Znak powinien zawierać czerwony ukośny pas ciągnący się od lewej do prawej, przecinając piktogram. Znaki zakazu w magazynie
• Znaki ostrzegawcze. Trójkątny kształt z czarnym piktogramem na żółtym tle. Znaki ostrzegawcze w magazynie
• Znaki nakazu. Okrągły kształt z białym piktogramem na niebieskim tle. Znaki nakazu w magazynie
• Znaki wyjścia ewakuacyjnego lub pierwszej pomocy. Prostokątny lub kwadratowy kształt z białym piktogramem na zielonym tle. Znaki wyjścia ewakuacyjnego lub pierwszej pomocy w magazynie
• Znaki przeciwpożarowe. Prostokątny lub kwadratowy kształt z białym piktogramem na czerwonym tle. Znaki przeciwpożarowe w magazynie

Oprócz powyższych tablic dyrektywa 92/58/EWG opisuje również kilka sytuacji wymagających odpowiedniego oznakowania: pojemniki używane do składowania substancji niebezpiecznych oraz rury rozprowadzające takie substancje należy oznakować żółto-czarnymi lub czerwono-białymi pasami. Ponadto posadzkę w magazynie należy oznakować za pomocą specjalnych powłok malarskich na bazie żywicy lub antypoślizgowych taśm samoprzylepnych w celu wygrodzenia obszarów roboczych.

Zgodnie z wymogami dyrektywy należy również oznakować trasy ruchu pojazdów za pomocą ciągłych pasów o wyraźnie widocznej barwie, najlepiej białej lub żółtej, biorąc pod uwagę kolor posadzki.

Tabliczki znamionowe regałów

Dyrektywa 92/58/EWG oraz europejska norma EN 15635 określają wymóg stosowania tablic informacyjnych na regałach ze wskazaniem sposobu bezpiecznego użytkowania danego systemu magazynowego.

W celu zapewnienia prawidłowego oznakowania tablice te powinny znajdować się w widocznych miejscach (zwykle na ramie regału) i powinny być zaprojektowane tak, aby przekazywany komunikat był jasny i zwięzły. Podczas corocznego przeglądu regałów magazynowych weryfikowany jest stan tablic, ich widoczność oraz zgodność podanych informacji ze stanem faktycznym.

Norma EN 15635 określa sposób zaprojektowania tablic, którego powinni przestrzegać producenci systemów magazynowych. Wymagany układ treści na tablicy:

1. Symbole bezpieczeństwa
2. Opisowy komentarz do symboli bezpieczeństwa
3. Maksymalne obciążenie belki nośnej
4. Wysokość poszczególnych poziomów nośnych
5. Wysokość poziomu liczona od posadzki do pierwszej belki nośnej
6. Maksymalne obciążenie modułu, z uwzględnieniem wszystkich kondygnacji
7. Informacje dotyczące producenta (nazwa, logo i termin kolejnego rocznego przeglądu technicznego)

Znaki świetlne lub dźwiękowe – cechy pozostałych rodzajów oznakowania 

Oprócz tablic i oznakowania posadzki w magazynie wykorzystuje się również inne rodzaje sygnałów pełniących tę samą funkcję, tj. udzielanie instrukcji operatorom w celu minimalizacji zagrożeń.

Znaki świetlne

Zgodnie z dyrektywą 92/58/EWG światło emitowane przez znak musi wytwarzać kontrast świetlny w stosunku do otoczenia, aby operatorzy mogli go dostrzec i zidentyfikować. Znak nie powinien jednak wytwarzać zbyt silnego światła, aby nie oślepiać operatorów podczas pracy. Znaki te są zbliżone do tablic. Mają podobne kształty, kolory, przestawiają takie same piktogramy itp.

Migające światło używane jest do oznakowania większego poziomu niebezpieczeństwa lub zwrócenia szczególnej uwagi w porównaniu do znaku ciągłego. Czas trwania emisji światła powinien być odpowiednio dostosowany, aby zagwarantować właściwą interpretację przekazywanych komunikatów i uniknąć pomyłek, zwłaszcza w przypadku stosowania wielu znaków świetlnych. Urządzenia emitujące znaki świetlne używane do oznakowania poważnego niebezpieczeństwa powinny znajdować się pod specjalnym nadzorem lub być wyposażone w lampę pomocniczą.

Znaki dźwiękowe

Główną zaletą tego rodzaju znaków jest błyskawiczny przekaz komunikatu z możliwością dotarcia do wielu odbiorców.

Jednak ich skuteczność jest uwarunkowana uprzednim powiadomieniem pracowników o istnieniu takiego oznakowania. Ponadto znaki te muszą mieć poziom głośności nieco przewyższający hałas otoczenia, aby były słyszalne, nie będąc przy tym przesadnymi ani bolesnymi. Jednym z kodów przewidzianych w unijnej dyrektywie jest oznakowanie sygnału wzywającego do ewakuacji za pomocą dźwięku ciągłego.

Sygnały ręczne

Są one szczególnie przydatne m.in. do informowania operatorów, w jaki sposób mają bezpiecznie wykonywać manewry wózkiem widłowym. Sygnały te muszą być precyzyjne, proste oraz łatwe do wykonania i zrozumienia.

Osoba odpowiedzialna za wydawanie sygnałów powinna mieć możliwość bezpiecznego dla siebie, wzrokowego monitorowania manewrów. Ponadto sygnalizujący musi być łatwo dobrze widoczny, dlatego powinien nosić elementy rozpoznawcze, przykładowo: kurtkę, kamizelkę, rękawice, kask lub rękawy.

Oznakowanie magazynu dla zapewnienia bezpieczeństwa i zapobiegania zagrożeniom

Priorytetowym zadaniem specjalisty PRSES lub osoby odpowiedzialnej za magazyn jest dbałość o bezpieczeństwo operatorów i towaru. Dobrze oznakowany magazyn gwarantuje bezpieczeństwo pracownikom i ochronę ładunków, a ponadto jest zgodny z obowiązującymi przepisami. Oznakowanie stanowi bardzo skuteczny sposób regulowania ruchu i operacji wykonywanych przez operatorów, co pozwala bezpiecznie kierować trasami przejazdu, a co za tym idzie, uniknąć wypadków.

Mecalux ma bogate doświadczenie w zakresie opracowywania systemów magazynowych spełniających wszelkie wymogi pod względem jakości i wytrzymałości. Nasze regały są zawsze opatrzone tabliczkami znamionowymi wskazującymi sposób ich prawidłowego użytkowania. Skontaktuj się z nami, a zaprezentujemy Ci sposoby bezpiecznej optymalizacji procesów prowadzonych w Twoim magazynie.