Szybkość podstawą odpornego łańcucha dostaw

Rob Handfield i Tom Linton w swojej książce pt. Flow: how the best supply chains thrive łączą sukces łańcucha dostaw z jego płynnością, która jest cechą świata przyrody. Badając wpływ praw fizyki na globalną politykę rynkową, autorzy wskazują możliwości i strategie optymalizacji przydatne w przedsiębiorstwach.

Prędkość, czyli miara drogi przebytej w danym czasie, jest jednym z wielu obszarów zainteresowań fizyków. W fizyce wzrost lub spadek prędkości wpływa na wynik. Wpływ ten nie omija łańcucha dostaw. Preferowana jest większa prędkość – szybsze przemieszczania towarów lub wykonywanie usług jest niemalże pozbawione wad. Ta uniwersalna koncepcja stanowi jeden z głównych tematów, na których koncentrują się zarządy firm, by poprzez zwiększenie szybkości poprawić wyniki finansowe. Oto kilka prawidłowości związanych z prędkością:

• W wielu globalnych łańcuchach dostaw za kluczowy wskaźnik wydajności uznaje się kapitał obrotowy zamiast marży zysku. Kapitał obrotowy jest najbardziej oczywistym rezultatem szybkości przepływów finansowych firmy, ponieważ przepływy pieniężne przyspieszają w czasie.
• Zapewnienie ciągłego ruchu zapasów ma fundamentalne znaczenie dla prawidłowego funkcjonowania łańcucha dostaw.
• Szybkość planowania i realizacji może zaowocować lepszą obsługą klienta oraz sprawniejszym reagowaniem na zmiany i zakłócenia.
• W obliczu poważnych zakłóceń w łańcuchu dostaw szybkie podejmowanie decyzji na podstawie informacji uzyskiwanych w czasie rzeczywistym pozwala znacznie ograniczyć ich negatywne skutki.

Zdolność firmy do działania w oparciu o wczesne powiadamianie o zdarzeniach stanowi podstawę, która pozwala stworzyć niezwykle ważny dla jej przyszłości zasób, a mianowicie odporność łańcucha dostaw. Odporność, zwaną także rezyliencją, definiuje się jako zdolność organizacji do identyfikowania zmieniających się warunków otoczenia i sprawnego reagowania w celu dostosowania się do tych zmian. Należy podkreślić, że samo zidentyfikowanie tego rodzaju zakłóceń nie wystarczy – kluczowe jest, aby wiedzieć, co zrobić, gdy one wystąpią.

Zapewnienie ciągłego ruchu zapasów ma fundamentalne znaczenie dla prawidłowego funkcjonowania łańcucha dostaw

Przydatnym do tego narzędziem może być podręcznik, który wskazuje, jaka powinna być reakcja, i zawiera wytyczne, którymi należy się kierować, gdy wydarzy się coś nieoczekiwanego. Powinien on być na tyle ogólny, by obejmować wszelkie możliwe zagrożenia. Trzeba także wiedzieć, jak zminimalizować skutki zakłóceń w łańcuchu dostaw, które mogą doprowadzić do zamknięcia firmy w przypadku globalnego zdarzenia, takiego jak niedawna pandemia. Ponadto warto opracować plan zwiększenia odporności łańcucha dostaw. Dwa główne wymagania, które należy spełnić, to widoczność i szybkość.

Poprawa szybkości przepływu towarów

Szybkość przemieszczania towarów i podejmowania decyzji może zapewnić większą odporność na zakłócenia powstałe w ekosystemie. Oto trzy kluczowe działania mające na celu osiągnięcie optymalnej szybkości przepływu zapasów:

1. Przypisanie odpowiedzialności za tworzenie zestawień materiałowych od początku cyklu życia produktu.
2. Projektowanie produktów pod kątem zarządzania cyklem życia z uwzględnieniem sposobu przepływu surowców i komponentów w ramach procesu.
3. Poprawa komunikacji między działem sprzedaży a działem planowania łańcucha dostaw, która przekłada się na bardziej efektywną koordynację między dostawcami i klientami.

Zapasy, które nie są w ruchu, powodują tarcie, czyli przeciwieństwo przepływu. Nadmierne zapasy stają się kosztem, a nie zyskiem. Skrócenie odległości między fabrykami, dostawcami i klientami skraca czas potrzebny na przemieszczanie towarów między nimi. Firmy sprawniej eliminują odpady produkcyjne i zwiększają szybkość przepływu towaru między ogniwami łańcucha dostaw. W tym sensie sprawne łańcuchy dostaw działają zgodnie z prawami fizyki.

Przeszkody w przepływie zapasów

Gdy zapasy się skumulują, dochodzi do ich całkowitej stagnacji. Zdarza się, że tkwią w magazynie przez lata, zanim zostaną odkryte i zezłomowane, zutylizowane lub wyrzucone. Istnieją terminy księgowe określające tę niefortunną sytuację: zapasy nadmierne i zapasy przestarzałe. Są one utrapieniem wielu menedżerów łańcucha dostaw, dlatego warto przeanalizować przyczyny ich powstawania.

Podczas niedawnych warsztatów na Uniwersytecie Stanowym Karoliny Północnej zastanawiano się, dlaczego dochodzi do zahamowania przepływu zapasów, co często skutkuje koniecznością ich sprzedaży po obniżonej cenie lub nawet utylizacji, a w rezultacie generuje koszty. W seminarium uczestniczyli menadżerowie z różnych branż, w tym farmaceutycznej, elektronicznej, chemicznej i motoryzacyjnej. Zidentyfikowali oni powszechne przyczyny, dla których zapasy z czasem przestają przepływać. Wolna rotacja zapasów jest często konsekwencją błędnych decyzji w obszarach takich jak cykl życia produktu, standaryzacja projektu oraz prognozy sprzedaży promocyjnej. Koszt nadmiernych zapasów często nie jest skutecznie mierzony, w związku z czym jest pomijany w bilansach.

Aby zapobiegać nadmiernym ubytkom zapasów, firmy muszą dokumentować czynniki wpływające na koszty zapasów, w tym koszty pracy (operatorów magazynowych), uszkodzeń, konserwacji, ubezpieczeń, zobowiązań umownych oraz innych aspektów. Celem nie jest rozliczanie winnych, lecz sprawienie, by wszystkie strony – sprzedaż, produkcja, zakupy i dostawcy – były świadome ceny nietrafionych decyzji.

Zapasy stają się nadmierne, gdy produkt jest stopniowo wycofywany lub gdy zakończony zostaje duży projekt. Ogólnie rzecz biorąc, dzieje się tak, ponieważ zobowiązania umowne do utrzymywania zapasów nie są dobrze zdefiniowane, a koszt zobowiązań wobec klientów często nie jest uwzględniany w cyklu zarządzania sprzedażą.

Problem zapasów dotyczy wszystkich branż i niekiedy jest niewłaściwie rozumiany i bagatelizowany

Gdy grupy funkcjonalne nie współpracują ze sobą w celu zaplanowania cykli biznesowych, mogą pojawić się komplikacje. Zdarza się nawet, że poszczególne działy kupują te same towary, nie informując się wzajemnie. Jeden dział może mieć w magazynie zapasy o wartości 10 milionów dolarów, podczas gdy inny pozyskuje surowce lub komponenty do produkcji tych samych produktów.

Problem zapasów dotyczy wszystkich branż i niekiedy jest niewłaściwie rozumiany i bagatelizowany. Przykładowo firma warta 4 miliardy dolarów wyceniała swoje nadmierne zapasy na 4 miliony dolarów. Jednak badanie wykazało, że w jej magazynach znajdowały się nadmierne zapasy o wartości ponad 44 milionów dolarów. Prawie cały ten towar, gromadzony od co najmniej 10 lat, był przestarzały, a kierownictwo nawet nie było świadome jego istnienia.

Innym problemem jest opóźnienie czasowe, które występuje podczas cykli planowania produktów, kiedy opracowywane są prognozy. Większość przedsiębiorstw nie chce przegapić ani jednej sprzedaży, więc nadmiar zapasów na koniec kwartału jest często postrzegany jako błąd. Firmy mogą nie zauważać nadwyżki, a decyzja o tym, co z nią zrobić, jest odkładana. Na koniec przewinienia firmy spadają na łańcuch dostaw i nadmierne zapasy stają się problemem działu zarządzania łańcuchem dostaw.

Firmy powinny przeanalizować i wdrożyć opisane powyżej strategie w celu zwiększenia szybkości ruchu zapasów i kapitału obrotowego. Chociaż wymaga to zmian w sposobie myślenia i kulturze przedsiębiorstwa, zastosowanie tego podejścia może przynieść wymierne rezultaty. Pierwszym krokiem jest pozbycie się nawyku gromadzenia zapasów, jaki w niektórych firmach wykazuje kierownictwo, gdyż czuje się niekomfortowo bez dużych ilości towaru. Dowodem tej przypadłości jest fakt, że wiele firm miało nadmiar zapasów nawet w czasie zakłóceń w łańcuchach dostaw, jakie miały miejsce w 2021 roku. Problem polegał na tym, że magazynowano niewłaściwy towar – nie ten, którego potrzebowali klienci.

 

PRAKTYKI W jaki sposób branża i firma definiują zakres łańcucha dostaw?	POSTAWY Jakie postawy w zakresie kierowania personelem wspierają ramy polityki prawnej i etycznej?	OSOBY Jakie umiejętności wspierają misję firmy?
FILOZOFIA Jakie podejście do łańcucha dostaw jest właściwe dla branży, kultury, czasu, technologii, możliwości i celów organizacji?	PROJEKTOWANIE SZYBKICH ŁAŃCUCHÓW DOSTAW Większa widoczność zapasów nie wystarczy, aby przyspieszyć ich przepływ, należy bowiem stworzyć środowisko operacyjne, które będzie sprzyjać szybkości ruchu towaru. Tom Linton sformułował osiem kluczowych pytań, które powinien sobie zadać każdy lider łańcucha dostaw, projektując logistykę swojej organizacji, aby usprawnić przepływ towaru i zwiększyć odporność łańcucha dostaw.	FIZYKA Jakie wymagania strukturalne w zakresie lokalizacji, obiektów i odległości umożliwią efektywną działalność?
PROCESY W jaki sposób firma będzie realizować swoją filozofię, politykę i praktyki?	POLITYKA Jakie zasady są niezbędne, aby zapewnić działanie firmy w granicach standardów zgodności z przepisami prawnymi i standardów etycznych ustanowionych przez zarząd?	WYDAJNOŚĆ Jakie cele oznaczają sukces i czy ich realizację wspiera sprawne podejmowanie decyzji?

Podręcznik pomocny w budowaniu odporności łańcucha dostaw

Oto kilka ważnych wniosków dla menedżerów łańcucha dostaw:

• Należy zdefiniować wskaźniki, które zapewnią wczesne sygnały ostrzegawcze zarówno o krótkoterminowych problemach, jak i potencjalnych długoterminowych zakłóceniach, oraz ustanowić strukturę zarządzania, która ułatwi podjęcie odpowiednich działań w razie zaistnienia tego rodzaju problemów i zakłóceń.
• Należy ustandaryzować części i komponenty oraz kody produktów w celu uelastycznienia łańcucha dostaw.
• Należy posiadać dogłębną znajomość dostawców i globalnych możliwości logistycznych.
• Należy wdrożyć technologie umożliwiające monitorowanie w czasie rzeczywistym i utworzyć zespół zajmujący się takim monitorowaniem.
• Należy mieć świadomość konsekwencji braku inwestycji w zasoby służące bezpieczeństwu łańcucha dostaw.
• Należy wykorzystać horyzontalną strukturę przywództwa w celu zwiększenia zdolności reagowania na niepożądane zdarzenia.
• Należy ustalić strategię zakupową w oparciu o krytyczność produktów.
• Należy uprościć procedury negocjowania i zawierania umów w celu zwiększenia odporności.
• Należy zapewnić bezpieczeństwo wszystkim pracownikom w całym łańcuchu dostaw.

Uproszczenie przepływów ma istotne implikacje dla projektowania przyszłych łańcuchów dostaw. W szczególności wojny handlowe i ograniczenia związane z COVID-19, które doprowadziły łańcuchy dostaw na skraj katastrofy, sprawiają, że rola sprawnego przepływu towarów staje się coraz ważniejsza dla zachowania ciągłości działania przedsiębiorstw.

 

 

---